سبوم یا چربی طبیعی بدن ماده ای است که از غدد سباسه خارج میشوند و به عنوان مثال می شود به سبوم پوست صورت و سبوم پوست مو اساره کرد که در زندگی روزانه بارها سعی کرده ایم این سبوم را کاهش دهیم کار اصلی سبوم پوست نگهداری رطوبت پوست است تا از خشکی پوست جلوگیری کند.
سبوم پوست چیست و چه کاری انجام میدهد؟
آیا صورت شما پس از پاک کردن و شستن براق و درخشنده می شود؟ اگر کنجکاو هستید که بدانید دلیل آن چیست باید بگویم دلیل آن سبوم است سموم پوست، چربی یا روغنی است که از غدد سباسه ترشح می شوند اما چرا این غدد وجود دارند و کار غدد سباسه چیست؟
غدد سباسه چیست؟
غدد سباسه، غددی هستند که به جز کف دست و کف پا در سراسر پوست بدن قرار دارند و و وظیفه تولید و ترشح سبوم پوست را بر عهده دارند در هر اینچ مربع از پوست حدود ۲۵۰۰ تا ۶۰۰۰ غدد سباسه را می توان یافت.
سبوم چیست؟
غدد سباسه با اتصال به فولیکول های مو چربی طبیعی را ترشح میکند که به آن سبوم می گوییم سبوم پوست باعث میشود سطح پوست شما چرب تر شود و به همین دلیل شما پوست شما در نور درخشان به نظر میرسد. سبوم پوست ترکیبی پیچیده از لیپیدها است که شامل گلیسیریدها، اسید های چرب آزاد، اسکالن، استرهای کلسترول، کلسترول و استر موم ها است.
رابطه سبوم پوست با پوست چرب و پوست خشک
افرادی که دارای پوست چرب و براق هستند غدد سباسه آنها چربی پوست یا سبوم پوست بیش از حد تولید می کنند به عبارت دیگر تولید زیاد سبوم پوست باعث چرب شدن پوست میشود و همچنین کم کار بودن غدد سباسه باعث میشود تا شما پوستی خشک داشته باشید.
دلیل اهمیت سبوم پوست چیست؟
باید بدانیم که تولید سبوم پوست برای داشتن پوستی سالم لازم و ضروری است اما آیا تا به حال به این فکر کرده اید سبوم پوست چه کاری انجام می دهد؟ یکی از مهمترین کارها آن ایجاد لایه ای برای حفظ رطوبت پوست است تا پوست همیشه مرطوب بماند. در زیر به تعدادی از کارهای مهم چربی طبیعی پوست اشاره کرده ایم.
مقاله پیشنهادی: پوست خشک چیست و چگونه از آن مراقبت کنیم
- غدد سباسه با تولید سبوم پوست و همچنین با کمک غدد عرق باعث میشود دمای بدن تنظیم شود
- ترکیبات سبوم پوست باعث میشود باکتریها، قارچ ها و سایر مواد آلوده نتوانند به لایه های زیرین پوست نفوذ کنند
- سبوم پوست با ایجاد یک لایه چربی در سطح پوست باعث میشود آب و رطوبت پوست از بین نرود
- این لایه چربی دارای PH اسیدی می باشد که باعث میشود مواد قلیایی خارجی نتوانند آسیبی به پوست وارد کنند
تشکیل غدد سباسه
در هفته سیزدهم تا پانزدهم دوران جنینی غدد سباسه در حال شکل گیری هستند آنها از سلول های بنیادی تشکیل شده‌اند و خارجی ترین لایه پوستی یعنی اپیدرم را می سازند بالاتریم میزان تولید سبوم پوست به دوران بلوغ باز می گردد در این دوران میزان ترشح هورمون ها افزایش چشمگیری می کند افزایش میزان چربی پوست باعث ایجاد آکنه می شود هرچه سن بالاتر میرود از میزان تولید سبوم پوست کاسته خواهد شد تا زمانی این روند ادامه دارد که پوست شما دیگر سبوم پوست را تولید نکند.
بیماری های غدد سباسه
غددسباسه نیز ممکن است در اثر برخی عوامل خارجی و هورمونی دچار اختلالاتی شود و بیماری های مختلفی را شما تجربه کنید
تشکیل جوش
زمانی که منافذ پوستی به وسیله سبوم پوست، خاک، میکروب و سایر عوامل بسته شود، آکنه های پوستی را در سطح پوست مشاهده خواهیم کرد این آکنه ها ممکن است از نوع التهابی (چرک دار، جوش نوک تیز، جوش جوانی) و یا از نوع غیر التهابی (جوش سر سیاه و سر سفید) باشند.
سبوستاز
سبوستاز زمانی رخ میدهد که سن افزایش یافته و از میزان تولید سبوم پوست کاسته می شود در این فرایند بدن پس از رسیدن به سنی خاص دیگر قادر به تولید سبوم پوست نیست و از این رو متخصصین پوست استفاده از کرم های مرطوب کننده را توصیه می کنند
فروش محصولات مراقبت از انواع پوست چرب و پوست خشک
درماتیت سبورهای
Seborrhoeic dermatitis یک نوع التهاب پوستی است که در پوست صورت بیشتر دیده میشود و معمولا با شوره سر همراه است این بیماری در مناطقی از پوست که غدد سباسه فعالیت بیشتری دارند و سبوم پوست بیشتری تولید می کنند بیشتر دیده میشود.
آکنه روزاسه
acne rosacea یا آکنه بزرگسالی که در واقع آکنه نیست و بیشتر روی گونه ها، بینی و پیشانی مشاهده میشود. افراد دارای پوست روشن و زنان بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند که باعث سرخ شدن و ایجاد ناهمواری در پوست میشود. رشد بی از حد غدد سباسه باعث ایجاد این بیماری میشود.
نووس چرب
Nevus sebaceous از دوران کودکی ممکن است در بدن وجود داشته باشد این بیماری خوش خیم است اما در مواردی سرطانی بودن آن نیز مشاهده شد است در این بیماری غدد چربی بزرگ شده و باعث می شوند مو نتواند در پوست رشد کند.
روزاسه
روزاسه بیماری است که باعث میشود پوست قرمز، دارای جوش، تورم و گشاد شدن رگ های خونی میشود افرادی که در خانواده خود دارای سابقه این بیماری هستند بیشتر احتمال دارد به این بیماری دچار شوند.
سرطان سباسه
یک بیماری نادر است که در نوع خود ممکن است فرد مبتلا شده را به کام مرگ ببرد این نوع سرطان در غدد چربی پوست که ترشح سبوم پوست را به عهده دارند رخ میدهد.
کنترل تولید سبوم پوست
برای کنترل میزان سبوم پوست میتوانید از محصولات مراقبتی پوست، مرطوب کننده ها و انواع سرم استفاده کنید از یک پاک کننده ملایم برای پوست چرب خود استفاده کنید استفاده از محصولات دارای نیاسین آمید هستند بسیار مناسب تر است. یکی دیگر از موارد رژیم غذایی مناسب است در رژیم غذایی خود از چربی و قند کمتر استفاده کنید و سبزی را به وعده های غذایی خود اضافه کنید.
چگونه سبوم پوست را افزایش دهیم؟
اگر پوست خشک داشته باشید حتما به دنبال راهی برای افزایش میزان سبوم هستید باید بدانید پوست خشک رطوبت خود را به سرعت از دست می دهد و به همین دلیل مهم است تا سطح پوست خود همیشه مرطوب باشد. در زیر چند راه برای افزایش میزان ترشح سبوم از غدد سباسه اشاره کرده ایم.
مقاله پیشنهادی: راهکار هایی در مورد موی چرب
- در زمان حمام از آب داغ استفاده نکنید زیرا آب گرم باعث میشود سبوم از روی پوست شما پاک شود
- استفاده از یک مرطوب کننده برای همه پوست ها توصیه میشود شما با این استفاده از این محصولات یک لایه محافظ را برای پوست خود تشکیل می دهید
- از محصولات مراقبتی پوست که در آنها از رایحه، اسیدها، الکل و رنگ استفاده شده است دوری کنید
- سعی کنید در طول روز آب به اندازه کافی بنوشید
- استفاده از غذاهای دارای امگا ۳ برای هیدراسیون پوست مفید است
چگونه میزان سبوم پوست را کاهش دهیم؟
پوست چرب بسیار آزار دهنده است و باعث میشود احساس سنگینی روی پوست خود داشته باشید دلیل چرب شدن پوست ترشح بیش از حد چربی طبیعی پوست از غدد سباسه است. ژنتیک، عوامل طبیعی و تعدادی دیگری از عوامل از دلایل ایجاد پوست چرب است اما راهایی برای جلوگیری از چرب شدن پوست وجود دارد در زیر به بررسی این راه ها پرداخته ایم.
از نظر پزشکی
شما با مراجعه به یک متخصص پوست و مو می توانید از داروهای مختلفی برای درمان تولید سبوم پوست که باعث چرب شدن پوست می شود کمک بگیرید در زیر به بررسی این نوع داروها پرداخته ایم.
رتینوئیدها
اگر از پوست چرب رنج می برید یا آکنه روی پوست صورتتان شما را آزار میدهد ممکن است بخواهید با یک متخصص زیبایی در مورد رتینوئیدها صحبت کنید رتینوئیدها در دو نوع خوراکی و موضعی وجود دارند و پزشک در ابتدا از یک رتینوئیدها موضعی استفاده میکند تا عوارض جانبی استفاده از محصول شناسایی شود. در واقع رتینوئید خوراکی بسیار موثرتر است و میشود در داروهایی مانند آکوتان، آداپالن، تازاروتن و ایزوترتینوئین آن را یافت و از عوارض جانبی این داروها میشود به خشکی پوست اشاره کرد.
مهارکننده های آندروژن
تولید بیش از حد هورمون آندروژن نیز باعث ایجاد پوست چرب خواهد شد اگر دلیل اصلی چرب شدن پوست شما همین باشد دکتر با تجویز مهارکننده آندروژن مانند اسپیرونولاکتون و سیپروترون سعی در کنترل این هورمون خواهد داشت این نوع داروها به صورت خوراکی و موضعی مورد استفاده قرار میگیرند و باعث خواهند شد میزان چربی پوست کاهش یابد
داروهای ضد بارداری حاوی استروژن
خانم هایی که با مشکل تولید بیش از حد سبوم پوست مواجه هستند ممکن است با مصرف قرص های ضد بارداری باعث کاهش تولید سبوم در بدن خود شوند بهتر است قبل از مصرف این داروها با پزشک خود مشورت کنید تولید آندروژن با مصرف این داروها در بدن کاهش می یابد که نتیجه آن کارکرد کمتر غدد سباسه است.
لیزر درمانی
یک روش دیگر پزشکی برای کاهش تولید سبوم استفاده از فتودینامیک درمانی و لیزر درمانی دیود است افراد بسیاری هستند که از این روش استفاده می کنند و معتقد هستند این روش بسیار موثرتر از باقی روش ها است این نوع درمان برای کسانی مناسب است که نمی توانند از قرص و دارو استفاده کنند مانند زنان باردار برای اینکه نتیجه بهتری بگیرید بهتر است چند بار این درمان را انجام دهید هزینه این نوع درمان بسیار زیاد است اما عوارض کمتری دارد.
تمیز کردن درست پوست
شست و شوی درست پوست می تواند از بسیاری از بیماری های پوستی جلوگیری کند اما آیا ما روش های درست شستن پوست را می شناسیم؟
استفاده از یک پاک کننده ملایم
یک شوینده معمولی و ملایم برای شستن پوست خود استفاده کنید استفاده از صابون های خشک باعث میشود پوست شما چرب تر از قبل شود از یک پاک کننده با پایه چربی یا اسید سالیسیلیک، بنزوئیل پراکسید، اسید بتا هیدروکسی یا اسید گلیکولیک را امتحان کنید این ترکیبات چربی اضافه پوست را پاک میکند و ترکیبات اضافی موجود در آن باعث ترمیم و بازسازی پوست خواهد شد. توجه داشته باشید قبل از مصرف هر گونه شوینده ابتدا مقداری از آن را بر روی پوست خود تست کنید تا عوارض جانبی آن را بشناسید.
استفاده از آب داغ ممنوع
آب داغ باعث میشود تمام چربی موجود در پوست شما پاک شود و همین کار باعث تحریک بیشتر غدد سباسه خواهد شد پس در زمان حمام و شست و شو از آب ولرم استفاده کنید.
از موادی که به پوست آسیب می زنند دوری کنید
استفاده از شوینده و پارچه یا حوله زبر که باعث میشود پوست شما زخم شود خودداری کنید زیرا در ابتدا شما احساس خواهید کرد از چربی پوست خود خلاص شده اید اما در حقیقت شما باعث تحریک بیشتر غدد سباسه شده اید برای خشک کردن صورت و پوست خود از یک حوله نرم و لطیف استفاده کنید و آن را روی صورت خود فشار ندهید.
مقاله پیشنهادی: یافتن ضد آفتاب مناسب برای پوست من
تغییر روال شست و شو
با تغییر فصل ها ممکن است میزان چرب بودن پوست شما کم یا زیاد شود همچنین ممکن از در بعضی روزها میزان تولید سبوم پوست به دلایل هورمونی تغییر داشته باشد بنابراین استفاده از یک میزان شوینده در هر بار شست و شو درست نیست و باید متناسب با مقدار چرب بودن پوست خود مقدار صحیح از شوینده را مصرف کنیم به عنوان مثال در فصل تابستان میزان سبوم پوست بیشتر از زمستان است پس استفاده از مقدار بیشتر شوینده در تابستان بهتر خواهد بود.
درمان خانگی سبوم پوست
استفاده از درمان خانگی را خیلی از افراد به جای استفاده از انواع قرص و دارو ترجیح می دهند. این افراد از طب سنتی برای درمان سبوم پوست بهره می برند تا پوستی سالم و شاداب داشته باشند.
ماسک سفیده تخم مرغ
برای استفاده از این ماسک طبیعی کافی است سفیده تخم مرغ را با یک قاشق عشق مخلوط کرده و سپس کمی آراد به آن اضافه کنید تا شبیه به ماسک شود و روی پوستی خود قرار دهید پس از ۱۰ دقیقه می توانید ماسک را از صورت خود جدا کنید و با آب صورت خود را بشویید سفیده تخم مرغ باعث میشود سبوم اضافی پوست کاهش پیدا کند.
ماسک جوش شیرین
ماسک جوش شیرین نیز ممکن است برای کاهش تولید سبوم پوست مفید باشد شما باید با نسبت ۳ به ۱ جوش شیرین را با آب مخلوط کنید تا این ماسک را تهیه کنید پس از پنج دقیقه که ماسک روی صورت شما قرار گرفت به آرامی پوست خود را ماساژ داده و ماسک را جدا کنید و سپس صورت خود را با آب ولرم بشویید و کاملا خشک نمایید.
ماساژ لوسیون چای سبز
چای سبز فقط یک نوشیدنی نیست و شما می توانید از آن برای کاهش سبوم کمک بگیرید خاصیت ضد التهابی و ضد سرطان زا بودن این محصول استفاده از آن را برای داشتن بدنی سالم کمک می کند. استفاده از لوسین های چای سبز باعث میشود تا میزان تولید سبوم و آکنه پوست کاهش یابد.
رژیم غذایی
تغذیه سالم یکی دیگر از روش های خانگی کنترل سبوم پوست است ویتامین های مختلفی وجود دارند که میتوانند تولید سبوم را کنترل کنند در رژیم غذایی خود سبزیجات و میوه ها را قرار دهید و از مواد غذایی فست فود دوری کنید تا مواد مغذی لازم برای پوست به خوبی تامین شود.
- گندم، شکر و لبنیات باعث میشوند تا سبوم بیشتری در پوست تولید شود پس سعی کنید کمتر از آنها استفاده کنید
- اسید چرب امگا ۳ که در روغن ماهی وجود دارد و همچنین اسید چرب اشباع شده در آجیل به سلامتی پوست کمک می کند
- اگر روده ای ناسالم داشته باشید تولید سبوم پوست افزایش پیدا خواهد کرد استفاده از مواد غذایی دارای پروبیوتیک مانند کلم ترش، ماست یونانی و کفیر می تواند به شما برای داشتن روده سالم کمک کند
روغن آرگان
اگر پوست روغنی دارید حتما از روغن آرگان استفاده کنید روغن آرگان باعث میشود تا پوست شما مرطوب شود و اینگونه تعادل در پوست برقرار شده و میزان تولید سبوم کاهش پیدا خواهد کرد برای استفاده از این محصول شما می توانید به صورت مستقیم از روغن آرگان بر روی پوست استفاده کنید و یا از محصولاتی که در آنها از روغن آرگان وجود دارد را بر روی مناطق مختلف پوست خود استفاده کنید.
مکمل های ویتامین A
مکمل های ویتامین A می تواند در کنترل آکنه بسیار موثر باشد اما باید بدانید مصرف بیش از حد ویتامین A بسیار خطرناک است قبل از استفاده از این محصولات حتما با پزشک خود مشورت کنید زیرا باید آنزیم های کبدی مورد بررسی قرار بگیرند تا از آسیب دیدگی به کبد جلوگیری شود.
کنترل هورمونی سبوم پوست
هورمون های جنسی آندروژن کنترل سبوم پوست را به عهده دارند. محل آزادسازی این هورمون ها غدد جنسی و غده فوق کلیه است و این غدد تحت تاثیر غده هیپوفیز که در مغز وجود دارد قرار دارند. پس تغییر در عملکرد غده هیپوفیز نیز می تواند از دلایل پوست چرب باشد. هرچه میزان آنزیم آندروژن بیشتر باشد به همان مقدار تولید چربی طبیعی پوست نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
رابطه سن و سبوم پوست
غدد چربی قبل از تولد نیز فعال هستند و تحت تاثیر هورمون های مادر و خود قرار دارند ترکیبات چربی پوست با بالا رفتن سن تغییر میکند جنین در هنگام تولد یک لایه محافظتی مومی روی پوست خود دارد و مدت ۳ تا ۶ ماه طول میکشد تا میزان تولید سبوم نوزاد به یک فرد بزرگسال برسد پس از سن ۸ سالگی موم و اسکالن در چربی پوست افزایش پیدا خواهد کرد و در دوران بلوغ تولید سبوم در مردان تا ۵ برابر افزایش خواهد داشت مردان در سن بالاتر میزان کمتری سبوم تولید خواهند کرد و زنان پس از یائسگی با این کاهش مواجه میشوند.
رابطه بیماری ها بر میزان تولید سبوم
بیماری های مختلفی وجود دارند که میتوانند باعث بروز مشکلات پوستی شوند اما بر از این بیماری ها باعث تحریک غدد سباسه می شوند.
- اختلالات هیپوفیز، آدرنالین، تخمدان و یا بیضه باعث میشود میزان تولید سبوم کاهش یا افزایش یابد
- گرسنگی باعث میشود ویتامین های کمتری بدن دریافت کند و در نتیجه تولید سبوم کاهش خواهد یافت
- بیماری هایی نظیر پارکینسون نیز باعث افزایش میزان سبوم میشوند
کدام داروها باعث کاهش یا افزایش سبوم پوست می شوند؟
داروهایی که میشود با کمک آن مقدار سبوم را کاهش داد عبارت اند از:
- استروژن ها که در قرص های ضد بارداری وجود دارد
- آنتی آندروژن هایی مانند سیپروترون استات و اسپیرونولاکتون
- مکمل های ویتامین A مانند ایزوترتینوئین
اما در مقابل داروهایی مانند تستوسترون، پروژسترون هایی که دارای خواص آندروژنی نظیر مدروکسی پروژسترون، لوونورژسترول، فنوتیازین ها مانند کلرپرومازین را میتوان برای افزایش میزان سبوم پوست مورد استفاده قرار داد.
خرید بهترین محصولات مراقبت از مو
آیا افزایش سبوم باعث ریزش مو میشود؟
ریزش موی سر را بسیاری از مردم تجربه کرده اند و باید گفت یکی از دلایل اضطراب و افسردگی همین ریزش مو است عوامل بسیاری در ریزش مو نقش دارند که یکی از آن ها تولید بیش از حد سبوم پوست مو است که باعث چرب شدن پوست سر و مو میشود.
دلیل ریزش مو
چربی پوست مو باعث میشود تا مو حالت شکنندگی نداشته باشد و همچنین پوست سر مرطوب بماند همچنین باعث میشود PH موی سر شما به خوبی به میزان مناسب و تعادل نزدیک باشد اما تولید بیش از حد چربی باعث میشود چرخه رشد مو دچار مشکل شود و همچنین باعث ایجاد شوره سر نیز شود که اصلا برای رشد مو خوب نیست. فولیکول های مو به وسیله غدد سباسه احاطه شده اند و تولید بیش از حد سبوم باعث مسدود شدن راه این فولیکول ها به بیرون خواهد شد.
جلوگیری از ریزش مو
داشتن پوست روغنی چیز بدی نیست اما تولید بیش از حد چربی بسیار بد است شستن مو با شوینده ملایم می تواند سبوم اضافی را از پوستتان دور کند این شامپوها باعث میشود شما سبموم اضافی مو را از بین ببرید و با کمک مواد مغذی که در خود دارند بافت مو را ترمیم می کنند تا احساس شادابی در سر خود داشته باشید.
کاهش میزان تولید سبوم پوست مو
شانه کردن مو بسیار خوب است زیرا باعث میشود مویرگ های پوست سر تحریک شود و گردن خود در آن ناحیه افزایش پیدا کند با افزایش گردن خون میزان اکسیژن و مواد مغذی افزایش یافته و سلول های پوستی به خوبی تغذیه میشوند. انتخاب مواد غذایی حاوی انواع ویتامین ها نیز بسیار مهم است زیرا سلول های پوست به این ویتامین ها نیاز دارند همچنین شما می توانید از داروهای خانگی مانند روغن نارگیل استفاده کنید تا سبوم کمتری را پوست تولید کند.
منبع
skinkraft.com
wikihow.com
nutrafol.com
مفید بود متشکرم
خوشحالیم که تونستیم اطلاعات مفیدی در مورد چربی و سبوم پوست بهتون بدیم