علائم قارچ پوستی بر روی بدن می تواند به نوعی از ناراحتی پوستی اشاره داشته باشد که امکان ابتلای همه افراد در هر سنی به آن وجود دارد. قارچ پوستی نوعی بیماری است که در صورت عدم تشخیص و درمان می تواند قابل سرایت باشد.
از مهمترین عواملی که باعث پیدایش این بیماری در بدن انسان می شود عدم رعایت بهداشت فردی و استفاده مشترک از وسایل شخصی است که باعث انتقال این بیماری در بین افراد سالم می شود. انواع قارچ های پوستی خیلی کند ایجاد و گشترش می بابند طوری که شاید فرد مبتلا خیلی زود متوجه تغییرات و علائم آن نشود ولی جزو ناراحتی های بی خطر و تقریبا قابل درمان هستند.
در این مقاله سعی داریم جواب سوالاتی نظیر قارچ پوستی چیست؟ نشانه های وجود قارچی پوستی چیست؟ انواع و درمان قارچ پوستی و همچنین درمان خانگی قارچ پوستی را پاسخ بدهیم.
قارچ پوستی چیست؟
نوعی بیماری عفونی پوستی است که میکوز نیز نامیده می شود در واقع قارچ ها نوعی میکرو ارگانیسم زنده هستند که در سراسر کره زمین وجود دارند. میلیون ها نوع قارچ وجود دارد که برخی برای بدن انسان مفید و حتی بر روی پوست زندگی می کنند و برخی دیگر مضر هستند. وقتی تعداد زیادی از قارچ ها در ناحیه ای از پوست بدن تجمع می کنند که سیستم ایمنی بدن ضعیف عمل کند و نتواند آن را دفع کند در این صورت علائم قارچ پوستی بروز می کند.
برخی انواع قارچ پوستی می توانند روی پوست بدن زندگی کنند بدون اینکه آسیبی برسانند اما زمانی که شرایط خاصی در پوست ایجاد می شود می توانند به سرعت تکثیر شوند و در پوست نفوذ کنند در این شرایط می توانیم نام آن را بیماری قارچ پوستی بگذاریم.
علائم قارچ پوستی می تواند در هر ناحیه ای از بدن بروز کند اما عمده ترین نواحی که با فراهم شدن شرایط مناسب رشد و تکثیر قارچ پوستی می شود، محل چین خوردگی های بدن مثل کشاله ران، پا و قسمت هایی از پوست که چین خوردگی دارد.
در ادامه مقاله علائم و دلایل بروز قارچ پوستی را مورد بررسی قرار می دهیم.
علائم قارچ پوستی چیست؟
زمانی که تعداد قارچ های پوستی زیاد می شود و بدن نتواند به مقابله با آنها بپردازد علائمی روی پوست ظاهر می شود که با وجود اینکه بیماری نگران کننده ای نیست اما تخشیص و درمان آن مهم است. کلی ترین علائم قارچ پوستی عبارتند از:
- التهاب و قرمزی پوست
- ترک خوردگی و لایه ای شدن پوست
- ایجاد خارش و ناراحتی
- تاول
البته که انواع مختلف قارچ پوستی علائم اختصاصی خود دارد که هرکدام را درجای خود توضیح خواهیم داد.
دلایل بروز قارچ پوستی چیست؟
قارچ پوستی معمولا در شرایط خاصی ایجاد می شود، وجود محیط گرم و مرطوب از مهمترین دلایل بروز علائم قارچ پوستی است.
معمولا در مناطقی از بدن ایجاد می شود که تعریق زیاد است و هوا در جریان نباشد مثل کشاله ران، آلت تناسلی، مچ پا، محل چین خوردگی های بدن و… .
عملکرد ضعیف سیستم دفاعی بدن در از بین بردن علائم قارچ پوستی نیز دلیل مهم دیگر تکثیر آن در پوست بدن می باشد. سایر عوامل تاثیر گذار در بروز قارچ پوستی عبارتند از:
- زندگی درهوای مرطوب و گرم
- عدم تمیزی و خشک نگه داشتن پوست
- استفاده از وسایلی شخصی به طور مشترک مثل لباس، حوله، کفش
- فعالیتهایی که پوست بدن مکررا در تماس با پوست فرد آلوده باشد
- تماس با حیواناتی که به انواع قارچ آلوده هستند
- مصرف داروهایی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند
- عدم رعایت بهداشت فردی
- تغذیه نامناسب
انواع قارچ پوستی
همانطور که قبلا اشاره کردیم علائم قارچ های پوستی در هر نقطه از بدن می تواند ظاهر شود قارچ های پوستی انواع مختلفی دارند که هر کدام علائم خاص خود را دارند و نواحی خاصی از بدن را درگیر می کنند به طور کلی اگر بخواهیم علائم قارچ پوستی را طبقه بندی بندی کنیم می توانیم دو نوع قارچ پوستی را معرفی کنیم که هر کدام از این دسته شامل انواع مختلفی از قارچ های پوستی می شود:
قارچ پوستی کاندیدیازیس (candidiasis )
قارچ پوستی تینه آ (tinea )
در ادامه مقاله به بررسی علائم هر کدام از این قارچ های پوستی می پردازیم.
قارچ پوستی کاندیدیازیس
قارچ پوستی کاندیدیازیس از مخمر یا قارچی به نام کاندیدا نشات می گیرد که به طور طبیعی در داخل بدن ما (دهان، روده، گلو، واژن) زندگی می کند اما زمانی علائم قارچ پوستی کاندیدیازیس را به خود می گیرد که بیش از حد رشد و تکثیر شود.
علائم قارچ پوستی کاندیدا بیشتر در نواحی مثل ناخن، ناحیه مخاطی و تناسلی بروز می کند و موجب پیدایش نوع خاصی از عفونت قارچی می شود. تا کنون بیش از ۱۵۰ نوع عفونت قارچی کاندیدا شناسایی شده که ما در این مقاله شایع ترین آنها را معرفی می کنیم.
مقاله پیشنهادی: بیماری پوستی ملاسما چیست و درمان ملاسما چگونه ممکن است؟
آفت دهان ( برفک )
آفت دهان همانطور که از اسمش پیداست یک نوع عفونت قارچی است که محل تکثیر قارچ کاندیدا در داخل دهان بوده و باعث ایجاد هاله ای به رنگ سفید بر روی زبان می شود این بیماری در بین نوزادان و کودکان شایع است و چندان جدی نیست و بعد از مدتی از بین می رود علائم آفت دهان بیشتر در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مشاهده می شود.
عفونت قارچی واژن ( ولو)
زمانی که قارچ کاندیدا ( مخمر) در ناحیه تناسلی شروع به تکثیر می کند علائم قارچ پوستی در این ناحیه مشاهده می شود که شامل خارش، ترشح ماده پنیری شکل از واژن و در موارد شدید باعث تورم می شود.
این نوع قارچ پوستی از طریق روابط جنسی قابل سرایت است و می تواند به عنوان بیماری زمینه ای برای ابتلا به دیگر بیماری های جنسی باشد. روند درمان قارچ پوستی کاندیدا در ناحیه تناسلی بین ۳- ۱۴ روز به طول می انجامد.
عفونت کاندیدا مهاجم
این نوع عفونت قارچی زمانی که به داخل خون جریان پیدا کند می تواند موجب آسیب در معده، قلب، چشم و استخوان ها شود و نسبت به دو نوع بیماری قارچی قبلی خطرناک تر است و در اغلب موارد در بیماران بستری در بیمارستان مشاهده می شود.
مهمترین علائم عفونت کاندیدا مهاجم تب و لرز است اما حالت تهوع، گاز معده، نفخ شکم نیز از دیگر علائم آن به شمار می آید.
قارچ پوستی تینه آ
تینه آ از شایع ترین قارچ های پوستی است که به آن کرم حلقوی می گویند البته دلیل این نام گذاری به علت وجود کرم نیست اما می تواند ضایعه ای تیره، شبیه به کرم بر روی پوست ایجاد کند.
علائم قارچ پوستی تینه آ در هر ناحیه ای از پوست بدن می تواند ایجاد شود اما بیشتر در مچ پا، ناخن ها و ناحیه تناسلی ظاهر می شود و قابل سرایت به افراد سالم است.
در ادامه شایع ترین انواع قارچ پوستی تینه آ را معرفی و علائم آن را توضیح خواهیم داد.
قارچ پوستی پای قهرمان (Tinea pedis )
نوعی از عفونت تینه آ است که معمولا در سطح پوست و بین انگشتان پا ظاهر می شود و بیشتر در افرادی که ورزش می کنند دیده می شود.
علت بروز
دلیل به وجود آمدن آن تکثیر بی از حد قارچ تینه آ است که از طریق حمام مشترک، استخر، استفاده مشترک از وسایل شخصی، مرطوب ماندن پاها به مدت زیاد، عدم گردش هوا زمانی کفش به پا دارید و ایجاد یک زخم در ناخن یا پوست است.
علائم قارچ پوستی پای قهرمان
- خارش و سوزشبین انگشتان
- تاول های خارش دار
- ترک خوردن و لایه لایه شدن پوست خصوصا بین انگشتان و کف پا
- ناخن ها ضخیم و بی رنگ و شکننده می شود
- خشکی پوست بین انگشتان و کف پا
خرید انواع کرم پودر با کیفیت بالا و قیمت مناسب
درمان قارچ پوستی پای قهرمان
معمولا پزشکان برای درمان قارچ پوستی پای قهرمان ، داروهای زیر را تجویز می کنند:
- پماد کلوتریمازول موضعی
- انواع داروهای ضد قارچ خوراکی با دوز مشخص
- داروهای استروئیدی برای کاهش تحریکات پوستی
- در صورتی که به همراه عفونت باکتریایی باشد آنتی بیوتیک
عفونت قارچی خارش ژوک (Tinea cruris )
خارش ژوک بر اثر تجمع نوعی قارچ به عنوان درماتیت در ناحیه ران و کشاله ران و باسن ایجاد می شود و موجب خارش شدید در این نواحی می شود. علائم قارچ پوستی خارش ژوک بیشتر در مردان مشاهده می شود و در زنان نادر است.
علت بروز علائم قارچ پوستی خارش ژوک
عدم گردش هوا در نواحی آسیب دیده و تعریق و خیسی طولانی مدت می تواند به تکثیر قارچ درماتیت که به صورت طبیعی بر روی پوست زندگی می کند شده و موجب سوختگی خارش و سوزش می شود.
علائم قارچ پوستی خارش ژوک
- قرمزی پوست
- خارش شدید
- سوزش پوست
- لایه لایه شدن پوست
- ایجاد بثوراتی روی پوست که در صورت عدم درمان قابل انتقال است
درمان قارچ پوستی خارش ژوک
اگر شدت بیماری زیاد نیست می تواند به درمان خانگی قارچ پوستی خارش ژوک بپردازید اما در موارد شدیدتر نیاز به تجویز دارو توسط پزشک می باشد معمولا روند درمان طبی قارچ پوستی خارش ژوک به این شکل است:
داروهای موضعی برای کاهش التهاب
داروهای خوراکی ضد قارچ
قارچ پوستی کرم حلقوی( (Tinea corporis
کرم حلقوی که به عفونت درماتوفیتوز یا کچلی نیز معروف است که معمولا در لایه سطحی پوست مشاهده می شود و بیشتر در نواحی بیشتر در معرض تماس با لوازم مشترک یا حیوانات ناقل است بروز می کند علائم قارچ پوستی کرم حلقوی می تواند در هر نقطه ای از اندام بدن ظاهر شود اما بیشتر در ناخن و مو رشد می کند. معمولا به صورت لکه های تیره گرد که لبه های برجسته ای دارد و بسیار خارش دار است مشاهده می شود.
دلیل اصلی بروز علائم قارچ پوستی کرم حلقوی تجمع قارچ درماتوفیت در نواحی مختلف بدن است. در واقع درماتوفیت ها در ماده ای به نام کراتین که در پوست وجود دارد زندگی می کنند که گرما و رطوبت باعث تولید زیاد آن و عفونت پوست می شود.
علت بروز علائم قارچ پوستی کرم حلقوی
زندگی کردن در مناطقی که گرم و شرجی است
- تعریق زیاد
- ورزشهای تماسی
- لباس تنگ
- استفاده از لوازم شخصی به طور مشترک
علائم قارچ پوستی کرم حلقوی
در ابتدا به شکل حلقه های تیره رنگ است که لبه ای برجسته و خارش دار دارد و با گسترش عفونت بزرگتر می شود طوری که با هم ادغام می شوند و در موارد شدید ممکن است تاول یا زخم های چرکی در اطراف حلقه ها ایجاد شود. این علائم از ۴ تا ۱۰ روز بعد از ورود قارچ بروز پیدا می کند.
درمان قارچ پوستی کرم حلقوی
- درمان کرم حلقوی معمولا با داروهای
- کلوتریمازول (Lotrimin AF )
- میکونازول (Micatin )
- تربینافین ( Lamisil )
- تولفافتات ( Tinactin )
کرم حلقوی سر یا کچلی ( Tinea Capitis )
کرم حلقوی سر نوعی دیگر از عفونت درماتوفیتوز است که معمولا در نوزادان دیده می شود و در پوست سر ظاهر می شود. علائم قارچ پوستی کرم حلقوی سر به صورت لکه های دایره ای که مرکز آن صاف و حاشیه آن برجسته است و خارش آور است و موجب ترک خوردن پوست و ریزش موهای آن ناحیه و کچلی می شود.
علت بروز کرم حلقوی سر یا (عفونت درماتوفیتوز)
- استفاده از وسایل شخصی آلوده
- عدم رعایت بهداشت
- انتقال از طریق حیواناتی که مبتلا هستند مثل سگ و گربه
علائم کرم حلقوی سر
- لکه های خارش دار
- ریزش مو در ناحیه ای که لکه پدیدار شده
- لکه های طاسی
- موهای نازک و شکننده
- درد پوست سر
- غدد لنفاوی متورم می شود
- تب
در موارد شدیدتر نیز دچار نوعی تورم پوستی چرکی که کرئون نامیده می شود و در صورت تخلیه منجر به ایجاد لکه های دائمی می شود.
درمان کرم حلقوی سر
برای درمان کرم حلقوی سر معمولا پزشک داروهای زیر را تجویز می کند که هر کدام از آنها عوارض دیگری را ممکن است در بدن ایجاد کند.
تربینافین ( Lamisil )
گریزئوفولین ( Grifulvin )
شامپوی دارویی ضد قارچ برای از بین بردن قارچهای پوستی حلقوی است در این نوع شامپوها حاوی مواد ضد قارچ کتوکونازول و سلنیوم سولفید است که از گسترش قارچ پوستی کرم حلقوی در سر جلوگیری می کند.
Onychomycosis ( Tinea Unguium )
نوعی از عفونت های پوستی است که اغلب اوقات ناخن ها و انگشتان پا را درگیر می کند. معمولا عفونت های درماتوفیتوز ناخن خیلی به آهستگی و به مرور زمان ظاهر می شوند طوری که شاید متوجه آنها نشوید.
علائم قارچ پوستی Onychomycosis در زیر و یا روی ناخن ها بروز می کند و منشا آن درماتوفیت است و مانند سایر قارچ ها قابل سرایت به دیگران است.
این نوع قارچ در مردان بیشتر از زنان و در بزرگسالان بیشتر از کودکان مشاهده می شود. افراد مسن نیز شانس بیشتری برای ابتلا به این بیماری را دارند زیرا جریان خون در پاهای آنها ضعیف تر است.
مقاله پیشنهادی: تمام آنچه که باید در مورد علائم بیماری پوست مرغی و درمان آن بدانیم
علت بروز علائم قارچ پوستی Onychomycosis
قرار گرفتن پا در محیطی که گرم و مرطوب است باعث رشد و گسترش تدریجی قارچ ها در ناخن ها می شوند.
علت دیگر سرایت از فرد آلوده به درماتوفیتوز ناخن است که باعث رشد و تکثیر آن در ناخن پا می شود.
سایر عوامل تاثیر گذار:
- پوشیدن کفش های بسته مثل چکمه یا کفش تنیس
- آسیب رسیدن به ناخن
- شنا در استخر عمومی
- کاشت ناخن
- سن بالای ۶۵ سال
علائم قارچ پوستی Onychomycosis
- کنده شدن یا درآمدن ناخن از جای خود
- استشمام بو از ناخن آلوده به قارچ
- ناخن یا خیلی شکننده است یا خیلی ضخیم
درمان قارچ پوستی Onychomycosis
درمان قطعی علائم قارچ پوستی مستلزم تجویز دارو توسط پزشک است و استفاده از داروهای بدون نسخه ممکن است درمان قطعی به همراه نداشته باشد.
داروهای ضد قارچ نظیر
- تربینافین (Lamisil )
- ایتراکونازول (sporanox )
- فلوکونازول (Diflucan )
- گریزئوفولین ( Gris-PEG)
Tinea Versicolor
نوعی دیگر از قارچ هایی که در سطح پوست زندگی می کند مالاسزیا (Malassezia ) نام دارد که و از بدن در برابر سایر عفونت ها و عوامل بیماری زا محافظت می کند.
مالاسزیا زمانی بیماری زا می شود که به دلیل عملکرد سیستم دفاعی بدن پوست را عفونی کند در این صورت رنگدانه های پوست را تحت تاثیر قرار داده، در نتیجه پوست ناحیه درگیر روشن یا تیره تر از اطراف آن خواهد شد و علائم قارچ پوستی ورسیکالر به هیچ وجه قابل سرایت نیست.
علل بروز Tinea versicolor
- تغییرات هورمونی
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- تعریق شدید
- پوست چرب
- هوای گرم و مرطوب
- افرادی که در مناطق نیمه گرمسیری زندگی می کننده بیشتر در معرض ابتلا به علائم قارچ پوستی ورسیکلور هستند.
علائم قارچ پوستی versicolor
علائم قارچ پوستی ورسیکالر معمولا بر روی سینه، بازو، گردن، پشت بدن ظاهر می شود که به
صورت:
- لکه هایی تیره تر یا روشن تر از دیگر نواحی ( لکه روشن شایع تر است)
- لکه ها به رنگ قهوه ای، صورتی، قرمز، برنز دیده می شوند
- پوست خشک و ترک دار و خارش دار است
- با برنزه کردن پوست برجسته تر می شود
- در هوای خنک و مرطوب از بین می رود
درمان قارچ پوستی ورسیکالر
اگر به صورت خفیف مبتلا به این ناراحتی شدید می توانید از درمان خانگی قارچ پوستی ورسیکالر استفاده کنید.
در موارد شدیدتر معمولا پزشک پماد و شامپو ضد قارچ نظیر:
- کلوتریمازول ( Lotrimin AF, Mycelex )
- میکونازول ( Monistat, M-Zole )
- سولفید سلنیوم ( شامپو)
- تربینافین (Lamisil )
همچنین کرم های مختلفی برای استفاده موضعی بر روی لکه ها:
- سیکلوپیروکس (Loprox, Penlac )
- کتوکونازول ( Extina, Nizoral )
سایر داروهای خوراکی :
- فلوکونازول (Diflucan )
- ایتراکونازول ( Onmel, sporanox )
- کتوکونازول را تجویز می کند.
درمان خانگی قارچ پوستی
درمان خانگی قارچ پوستی می تواند یک گزینه خوب برای سرعت بخشیدن به روند درمان علائم قارچ پوستی باشد. از مزایای مهم درمان خانگی قارچ پوستی می توان به بی ضرر بودن آن اشاره کرد در حالیکه داروهای شیمیایی عوارض خاص خود را در دیگر اندام های بدن نشان می دهد.
به طور کلی قارچ های پوستی بیماری خطرناک و جدی نیستند اما در صورت عدم درمان و عدم رعایت بهداشت موجب انتقال آن به دیگر افراد خواهد شد از این رو مهم است که به مساله درمان آن توجه کنید.
در ادامه به چند ماده طبیعی که برای درمان علائم قارچ پوستی مفید است اشاره می کنیم.
سرکه سیب
سرکه سیب اولین و بهترین پیشنهاد ما برای درمان خانگی قارچ پوستی شما است زیرا ضد قارچ و ضد باکتری است و برای درمان انواع بیماری قارچ مفید است. هنگام خرید سرکه سیب مطمئن شوید که سرکه سیب خانگی و معتبر است.
می توانید آن را روزانه میل کنید و یا با رقیق کردن در مقداری آب به نواحی درگیر با علائم قارچ پوستی بمالید و این کار را تا یک هفته ادامه دهید.
روغن درخت چای
عصاره درخت چای ( به صورت رقیق شده) یک ترکیب ارگانیک فوق العاده که از مزایای بارز آن ضد باکتری و ضد قارچ بودنش است و می تواند یک داروی در درمان خانگی قارچ پوستی به شمار برود. برای استفاده از این عصاره باید دقت کنید که از مالیدن مستقیم روغن خودداری کنید زیرا ممکن است پوست شما را تحریک کند.
بنابراین برای استفاده درست آن را با یک روغن حامل مثل روغن نارگیل ترکیب و به محل آسیب رسیده بزنید.
سیر
سیر را به دو دلیل، داروی طبیعی درمان خانگی قارچ پوستی معرفی می کنیم. اول اینکه این ماده نیز ضد قارچ است و برای درمان علائم قارچ پوستی گزینه خوبی است دوم اینکه سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند. پس می توانید هم سیر بخورید و هم به ناحیه صدمه دیده بمالید.
برای اینکه مصرف موضعی سیر تاثیر بیشتری داشته باشد چند عدد میخک را پودر کرده و با سیر ترکیب و در موضع مورد نظر بمالید.
زردچوبه
ادویه جادویی همه کاره که در هر خانه ای پیدا می شود زردچوبه نیز یکی دیگر از مواد ارگانیک و در دسترس در درمان خانگی قارچ پوستی به شمار می رود.
تحقیقات نشان می دهد که زردچوبه با دارا بودن ماده ای فعال به نام کورکومین یک داروی عالی برای از بین بردن هر نوع قارچ اعم از کاندیدا است و نسبت به دیگر مواد طبیعی خاصیت ضد قارچ و ضد ویروسی قوی تری دارد.
برای استفاده از زردچوبه حتما آن را با یک نوع روغن مثل روغن نارگیل ترکیب و بعد در اندام صدمه دیده استعمال کنید در ابتدا ممکن پوست را زرد کند که با شستن تا حدی رنگ آن از بین می رود.
آلوئه ورا
آلوئه ورا نیز حکم یک داروی ارگانیک و ارزان قیمت برای درمان خانگی قارچ پوستی محسوب می شود زیرا خوردن آن مواد زائد در روده را پاکسازی، سیستم ایمنی بدن را قوی می کند همچنین طبق تحقیقاتی که شده آلوئه ورا دارای شش ماده قوی برای از بین بردن هر نوع قارچ را دارا است.
علاوه بر همه اینا قدرت تسکین دهندگی آن هنگام خارش نواحی آسیب دیده می تواند از خاراندن و گسترده شدن نواحی درگیر با قارچ جلوگیری کند.
منابع
medicalnewstoday.com
webmd.com
healthline.com
avogel.co.uk
