پروبیوتیک طبیعی چیست؟ پروبیوتیک ها در واقع یک نوع مخمر طبیعی و باکتری های مفیدی هستند که معمولا به صورت کاملا طبیعی در بدن ما انسان ها زندگی می کنند. شاید برای شما نیز جالب باشد بدانید که به طور کلی دو نوع باکتری در جهان وجود دارند که یکی از آنها باکتری های خوب و دیگری باکتری های بد و منفی هستند. نوع منفی این موجودات می توانند در جسم انسان انواع و اقسام بیماری ها را به وجود آورند، اما نوع خوب این باکتری ها نه تنها به حفظ سلامت بدن کمک فراوانی می نمایند، بلکه وجود آنها برای جسم ما کاملا لازم و ضروری است. در ادامه مقاله اطلاعات کاملی را در این زمینه در اختیار شما قرار می دهیم، پس با ما همراه باشید.
پروبیوتیک چیست؟
در بدن ما انسان ها موجودات زنده ای وجود دارند که دانشمندان آنها را به اسم میکروبیوم نامگذاری نموده اند. میکروبیوم ها در واقع یک اجتماع بسیار بزرگ از موجودات زنده هستند که دارای جمعیت میلیاردی بوده و در جسم ما زندگی می کنند و در حال فعالیت برای سلامت قسمت های مختلف جسم هستند. میکروبیوم ها به انواع و اقسام مختلفی تقسیم می شوند که از جمله آنها می توان به باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها و پروتوزوآها اشاره نمود. بنابراین باکتری های سالم و خوب جسم ما که معمولا در سیستم گوارش و بخصوص روده یافت می شوند، نقش بسیار مهمی در سلامتی ما ایفا کرده و وجود آنها باعث می شود که بسیاری از باکتری های بد و مضر فرصت رشد و ایجاد بیماری را نداشته باشند.
در هنگامی که جسم شما با یک مشکل باکتریایی مواجه شده و در یکی از قسمت های آن عفونتی ایجاد می شود، باکتری های بد وارد عمل شده و سیستم جسم را از حالت تعادل خارج می کنند، اما وجود باکتری های خوب یا همان پروبیوتیک طبیعی باعث از بین رفتن عفونت و التهاب در جسم شده و دوباره سلامتی و تعادل را برای بدن ما به وجود می آورند.
فعالیت پروبیوتیک طبیعی در بدن چگونه است؟
در قسمتی که به سوال «پروبیوتیک چیست؟» پاسخ دادیم، تا حدودی به این موضوع اشاره کردیم که پروبیوتیک ها مسئول برقراری تعادل در سیستم جسم ما هستند، زیرا هنگامی که بدن به هر دلیلی با بیماری مواجه می شود تعداد باکتری های بد آن بیش از اندازه شده و سیستم تعادل خود را از دست می دهد، اما پروبیوتیک ها با این باکتری ها مبارزه کرده و باعث می شوند که سلامتی دوباره به جسم ما بازگشته و احساس خوبی داشته باشیم. در واقع پروبیوتیک طبیعی موجب بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن شده و التهاباتی که در قسمت های مختلف جسم به وجود می آیند را از بین می برد و علاوه بر آن مسئول امور دیگری نیز می باشد که در این بخش به برخی از آنها اشاره می کنیم:
- پروبیوتیک به هضم غذا در سیستم گوارش و معده کمک فراوانی می نماید.
- باکتری های بد را از بدن خارج کرده و به سیستم ایمنی برای نابودی آنها کمک می کند.
- باعث جلوگیری از ورود باکتری های بد به روده می شود.
- اگر شما از داروی خاصی استفاده کنید، به جذب و تجزیه داروها کمک فراوانی می نماید.
- معمولا پروبیوتیک های در قسمت روده بزرگ جسم ما زندگی می کنند، اما به غیر از آن در قسمت هایی از جسم که با محیط خارج در تماس هستند از جمله دهان، مجاری ادرار، واژن، پوست و ریه ها نیز می توان برخی از پروبیوتیک ها را مشاهده نمود.
مقاله پیشنهادی: آفتاب گرفتن در هوای ابری!!!!! از فواید تا آموزش روش انجام به زبان ساده
چه غذاهایی دارای پروبیوتیک هستند؟
ماست: ماست یکی از بهترین مواد غذایی است که به عنوان منبع غنی پروبیوتیک به شمار می رود. همانگونه که میدانید ماست با استفاده از شیر تهیه می شود و در فرایند تبدیل شدن شیر به ماست باکتری های اسید لاکتیک و بیفیدوباکتریوم تخمیر شده و خواص پروبیوتیکی آنها چندین برابر افزایش پیدا می کند.
کفیر: کفیر نیز یک نوشیدنی تخمیر بسیار خوشمزه و مقوی است که درون آن سرشار از پروبیوتیک طبیعی می باشد. برای تولید آن از شیر تازه گاو یا بز استفاده می نمایند و مصرف آن می تواند مشکلات گوارشی انسان را به خوبی برطرف کرده و همچنین سلامت استخوان ها را به وجود آورد.
کلم ترش: این ماده غذایی همانگونه که از نام آن پیداست یک نوع ترشی است که با کلم تهیه شده است و در سراسر جهان طرفداران بیشماری دارد. کلم به غیر از دارا بودن خواص پروبیوتیکی دارای ویتامین های A، B و C و مواد معدنی مانند منیزیم، آهن و سدیم است. علاوه بر آن آنتی اکسیدان های موجود در کلم ترش برای سلامتی چشم بسیار مفید و موثر می باشند.
تمپه: تمپه ماده ای است که توسط سویای تخمیر شده تهیه می شود و در بسیاری از کشورها از آن به عنوان یک جایگزین عالی برای گوشت استفاده می کنند، زیرا پروتئین فراوانی دارد. گفتنی است سویا که ماده اولیه تشکیل دهنده تمپه است سرشار از فیتیک استیک اسید می باشد، این ماده در جسم باعث کاهش جذب آهن و روی می گردد، اما تخمیر آن میزان فیتیک اسید را کاهش داده و خواص آن را چند برابر می کند. تخمیر علاوه بر افزایش خواص پروبیوتیکی سویا، میزان ویتامین B12 آن را نیز افزایش داده و آن را تبدیل به یک ماده غذایی عالی و دلچسب در جهان نموده است.
علائم کمبود پروبیوتیک
همانگونه که اشاره شد پروبیوتیک طبیعی معمولا در روده ما یافت می شود و یکی از مهمترین علائم کمبود پروبیوتیک، مشکلات و بیماری های روده است. زندگی مدرن این روزها بر روی سلامت جسم ما تاثیرات فراوانی دارد که از جمله آن می توان به استرس، خواب ناکافی، مصرف غذاهای فرآوری شده و قندی اشاره نمود که تمامی آنها به پروبیوتیک های روده ما آسیب زده و اختلالاتی را برای ما به وجود می آورند. در بخش قبل به صورت مفصل به سوال (چه غذاهایی دارای پروبیوتیک هستند) پاسخ دادیم و اگر شما در برنامه غذایی خود از این غذاها استفاده نکنید، ممکن است معده و سیستم گوارش شما با مشکلات فراوانی مواجه شوند که از جمله آن می توان به نفخ، یبوست، اسهال و سوزش و درد در قسمت بالای معده اشاره کرد.
یکی دیگر از مهمترین علائم کمبود پروبیوتیک در جسم ایجاد تغییرات فراوانی در وزن می باشد؛ زیرا عدم استفاده از مواد غذایی دارای پروبیوتیک طبیعی موجب می شود که بدن ما در جذب مواد مغذی، تنظیم قند خون و همچنین ذخیره چربی با مشکل مواجه شود و این امر باعث چاقی و افزایش وزن گردد. کسانی که از کمبود پروبیوتیک در جسم خود رنج می برند، به اختلالات خواب دچار شده و در طول روز نیز همواره خسته و خواب آلوده هستند. شاید برای شما نیز جالب باشد بدانید که سروتونین که هورمون تنظیم کننده خواب بدن است، در روده نیز ترشح می شود و اگر پروبیوتیک های آن کاهش پیدا کنند، می تواند بر روی خواب ما تاثیر گذاشته و آن را از حالت تعادل طبیعی خارج کند. همچنین برخی از مشکلات عمده ای که بر روی پوست ما به وجود می آیند ممکن است در اثر کاهش پروبیوتیک در سیستم جسم باشد؛ از جمله این مشکلات می توان به اگزما اشاره نمود. زیرا پروبیوتیک طبیعی بدن از پروتئین های موجود در پوست محافظت کرده و همواره مواد مغذی لازم و ضروری را در اختیار آن قرار می دهد.
خرید بهترین کرم های دست و پا برای رفع مشکلات پوستی با کیفیت بالا و قیمت مناسب
پروبیوتیک و سلامت بدن
به طور کلی پروبیوتیک هایی که در جسم ما یافت می شوند دارای انواع مختلفی هستند که دو نمونه از متداول ترین آنها می توان به لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم اشاره نمود که تاثیرات شگفت انگیزی بر روی سلامتی جسم ما می گذارند. این روزها تحقیقات و بررسی های متعددی بر روی پروبیوتیک و سلامت بدن و تاثیرات متقابل این دو انجام شده و خوشبختانه نتایج بسیار خوبی به دست آمده است. به عنوان مثال پروبیوتیک ها می توانند از بروز بیماری هایی نظیر اسهال و یبوست جلوگیری نموده و سلامتی کامل سیستم گوارش را تضمین نمایند.
همچنین برخی از مشکلات روده که این روزها بسیاری از افراد با آن مواجه هستند از جمله بیماری های التهاب روده، سندرم تحریک پذیر و عفونت هایی که در این قسمت وجود دارند با استفاده از مصرف غذاها و مکمل های حاوی پروبیوتیک طبیعی به خوبی درمان می شوند. یکی دیگر از مهمترین اثرات پروبیوتیک و سلامت بدن در زمینه درمان بیماری های لثه، درمان عفونت های دستگاه ادرار، عفونت دستگاه تنفسی، سرماخوردگی و درمان اگزمای پوست می باشد که تجربه نشان داده اگر در برنامه غذایی روزانه خود از موادی که دارای پروبیوتیک طبیعی هستند استفاده کنید این مشکلات به خوبی درمان شده و بهبودی آنها سریع تر اتفاق خواهد افتاد.
درمان چاقی با مصرف پروبیوتیک
همان طور که تا کنون به آن اشاره کردیم، پروبیوتیک ها باکتری های زنده ای هستند که در مکمل ها و غذاهای تخمیر شده یافت می شوند و نقش بسیار مهمی در سلامت جسم ما ایفا می کنند. مطالعات اخیر نشان دهنده آن است که پروبیوتیک های طبیعی می توانند وزن بدن را به خوبی تنظیم کرده و به کاهش چربی ها کمک فراوانی نمایند. صدها و هزاران باکتری خوب در سیستم گوارش ما زندگی می کنند که باعث جذب ویتامین K و همچنین ویتامین B می شوند. علاوه بر آن در برخی از شرایط که معده و روده ما نمی توانند فیبر موجود در غذاها را هضم کنند، پروبیوتیک ها به این روند کمک کرده و فیبرها را به اسیدهای چرب مفید تبدیل می کنند.
تحقیقات و بررسی هایی که بر روی برخی از حیوانات و همچنین انسان ها انجام شد نشان دهنده آن است که افرادی که دارای وزن متعادلی هستند، نسبت به سایر انسان ها از پروبیوتیک بیشتری برخوردار می باشند و به همان میزان افراد مبتلا به چاقی دارای پروبیوتیک کمتری در روده و به طور کلی جسم خود هستند و این امر باعث افزایش وزن و ایجاد چاقی می گردد. این باور در میان برخی از متخصصان و دانشمندان وجود دارد که پروبیوتیک ها می تواند بر روی اشتها و مصرف انرژِی تاثیرات بسزایی بگذارند؛ به این صورت که اگر شما در طول روز از غذاها و یا مکمل های حاوی پروبیوتیک استفاده کنید اشتهای شما به میزان فراوانی کاهش پیدا کرده و نیاز کمتری به مصرف غذا خواهید داشت. همچنین با افزایش انرژی و متابولیسم بدن، موجب چربی سوزی سریع شده و در مدت زمان کوتاهی وزن شما را کاهش داده و به تعادل می رسانند. علاوه بر آن پروبیوتیک ها موجب می شوند که چربی های موجود در غذا کمتر جذب بدن شده و معمولا آنها را به همراه مدفوع از بدن دفع می کنند.
مقاله پیشنهادی: ۱۵+ تا از بدترین عادات غذایی که باعث آسیب دیدن اعضای بدن میشود
یک رژیم غذایی سرشار از پروبیوتیک
خبر بسیار خوبی که وجود دارد این است که شما می توانید با مصرف انواع غذاها و نوشیدنی ها پروبیوتیک لازم و ضروری بدن خود را به خوبی تامین نموده و به سلامت جسم خود کمک فراوانی نمایید؛ برای انجام این امر کافی است در رژیم غذایی روزانه خود استفاده از غذاهای تخمیر شده مانند ماست، پنیر، خیارشور و ترشی را بگنجانید. این غذاها حاوی مقادیر فراوانی از باکتری های خوب هستند که تمامی آنها برای بدن انسان مفید و موثر می باشند. علاوه بر آن نوشیدنی هایی مانند کفیر که به نوعی شیر تخمیر شده است و یا کامبوجا که یک چای تخمیر شده می باشد سرشار از پروبیوتیک هستند و در سلامت جسم شما نقش مهمی ایفا می نمایند.
در اینجا به یک رژیم غذایی ساده که حاوی پروبیوتیک است اشاره می کنیم. برای صبحانه سعی کنید از مواد غذایی مانند نان ترش، ماست و پنیر استفاده کنید؛ البته کفیر نیز انتخاب بسیار خوبی برای وعده غذایی صبحانه به شمار می رود. در هنگام ناهار و به همراه غذاهای خود سعی کنید از ماست، دوغ و خیارشور استفاده کنید، در وعده شام نیز می توان انواع ترشی ها مانند کلم ترش و همچنین کیمچی که یک چاشنی خوشمزه کره ای است را استفاده نمود و از طعم خوش آن و تمام فوایدی که درون آنها نهفته است استفاده نمود. اما یکی از مهمترین نکاتی که باید به آن توجه کنید این است که اگر به هر دلیلی نتوانستید در برنامه غذایی خود از مواد حاوی پروبیوتیک استفاده کنید، حتما از پزشک خود بخواهید تا مکمل های آن را برای شما تجویز نماید و طبق نظر پزشک خود شروع به مصرف این مکمل ها نمایید.
مصرف پروبیوتیک در کودکان
یکی از مهمترین سوالاتی که ممکن است برای بسیاری از پدر و مادرها به وجود آید این است که آیا می توانیم در برنامه غذایی کودکان خود نیز از پروبیوتیک استفاده کنیم؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم این ماده به همان اندازه که برای بزرگسالان مفید و موثر است، برای کودکان نیز اثرات مثبت بسیار زیادی به همراه دارد، بنابراین می توانید با خیال راحت در برنامه غذایی آنها نیز انواع مواد غذایی حاوی پروبیوتیک را جایگزین نمایید.
بخصوص اگر فرزند شما از بیماری هایی نظیر اسهال، یبوست، رفلاکس اسید و همچنین اگزما رنج می برد، می توانید با پزشک او مشورت کرده و غذاها و نوشیدنی های حاوی پروبیوتیک را در برنامه غذایی او گنجانده و به درمان این مشکلات جسمی کمک فراوانی نمایید. غذاهایی مانند ماست و پنیر که حاوی مقادیر فراوانی از باکتری های زنده و خوب می باشند، یک انتخاب عالی برای کودکان به شمار می روند و سلامتی را با خود به همراه می آورند. اما با این وجود اگر فرزند شما به هر علتی به غذاها و مکمل های حاوی پروبیوتیک حساسیت و آلرژی دارد، قبل از مصرف آنها با پزشک مشورت نموده و از نظر او کمک بگیرید.
اشکال مختلف پروبیوتیک ها
چندین و چند شیوه مختلف وجود دارد که شما می توانید از طریق آن پروبیوتیک مورد نیاز جسم خود را به خوبی تامین کنید که از جمله آنها می توان به انواع غذاها، نوشیدنی ها و مکمل هایی که به صورت پودر، کپسول، قرص و شربت وجود دارند اشاره نمود و از آنها استفاده کرد. مکمل های پروبیوتیک که به آنها اشاره کردیم ممکن است در روده با پری بیوتیک ها که یک نوع کربوهیدرات هستند ترکیب شوند و باعث تغذیه میکروارگانیسم های روده گردند. در اصل می توان گفت پری بیوتیک ها باکتری های خوب هستند که اگر آنها را به خوبی تغذیه کرده و سالم نگه داریم، به سلامت جسم و همچنین روده کمک فراوانی می نمایند و استفاده از غذاها و مکمل ها، شیوه خوبی برای حفظ و نگهداری از پری بیوتیک ها می باشد.
شایان ذکر است که به طور کلی تمامی مکمل ها و غذاهایی که در ترکیبات آنها پروبیوتیک وجود دارد، بسیار حساس و شکننده هستند و ممکن است زود خراب شوند، به همین سبب همواره سعی کنید آنها را از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، رطوبت و اکسیژن در امان نگه دارید. زیرا این عوامل موجب تجزیه و از بین رفتن پروبیوتیک ها می شوند و خواص و فواید آنها از بین می رود. شما می توانید غذاها و نوشیدنی های حاوی این ماده را درون یخچال یا در یک مکان خشک و خنک نگهداری نمایید.
چه کسانی باید در مصرف پروبیوتیک احتیاط کنند؟
به طور کلی پروبیوتیک ها باکتری های بی خطر و کاملا سالمی هستند که می توان آنها را از طریق غذاها و مکمل ها دریافت نمود. نقش پروبیوتیک و سلامت بدن سالهاست که توسط دانشمندان و محققان کشف شده است. اما در برخی از شرایط استفاده از این ماده می تواند برای جسم ما واکنش های آلرژیک و حساسیتی به وجود آورد. بنابراین کسانی که به غذاهای حاوی پروبیوتیک حساسیت دارند، در اثر مصرف بیش از اندازه آن ممکن است در معده خود کمی دچار حس سوزش و ناراحتی شوند و یا در روده آنها نفخ و گاز به وجود آید و دچار بیماری اسهال گردند، این افراد قبل از مصرف پروبیوتیک حتما باید با پزشک خود مشورت کنند. افرادی که باید در مصرف مکمل های پروبیوتیک جانب احتیاط را رعایت کننده عبارتند از:
- کسانی که سیستم ایمنی آنها ضعیف شده است؛ به عنوان مثال کسانی که یک دوره شیمی درمانی را گذرانده اند از این دسته به شمار می روند.
- افراد که با یک بیماری جدی مواجه هستند.
- کسانی که به تازگی در یک قسمت از جسم خود جراحی انجام داده اند.
- نوزادان و کودکان کم سن و سال
- خطراتی که مصرف پروبیوتیک برای این دسته از افراد می تواند به همراه داشته باشد شامل ایجاد عفونت و التهاب در قسمت های مختلف جسم و بالا بردن مقاومت بدن در برابر آنتی بیوتیک ها است.
باورهای غلط در مورد پروبیوتیک
یکی از باورهای اشتباهی که در مورد پروبیوتیک ها وجود دارد این است که برخی از افراد تصور می کنند تمامی غذاها و نوشیدنی هایی که تخمیر شده اند، حاوی پروبیوتیک طبیعی هستند، در صورتی که این باور کاملا اشتباه است. به عنوان مثال تمامی ماست هایی که در بازار مواد غذایی مشاهده می کنید دارای پروبیوتیک فعال و زنده نیستند و شما قبل از مصرف آن باید برچسبی که حاوی اطلاعات محصول است را به خوبی مطالعه کنید.
برخی از مواد غذایی و نوشیدنی هایی که بسیاری از انسان ها تصور می کنند حاوی پروبیوتیک می باشد، در صورتی که این گونه نیست شامل موارد زیر می باشد:
- آب جو
- شراب
- شکلات
- نان خمیر ترش
- سس سویا
روش های متفاوت تهیه این مواد مانند فرآیندهای اضافی که برای تولید طی می کنند موجب می شود که باکتری های زنده درون آنها کاملا غیر فعال شده و تاثیرات شگفت انگیز خود را از دست بدهند. این فرآیندهای اضافی شامل فیلتر، پاستوریزه و پخت در دمای بالا می باشد.
نتیجه نهایی در مورد پروبیوتیک طبیعی
در نهایت باید به این موضوع اشاره کنیم که اگر شما می خواهید جسم سالمی داشته باشید، حتما در برنامه غذایی خود انواع غذاها و نوشیدنی ها پروبیوتیک را قرار دهید و از آنها استفاده کنید. در عین حال سعی کنید در طول روز از یک رژیم غذایی سالم پیروی کرده و از انجام ورزش غافل نشوید، زیرا هر دو این موارد بر روی باکتری های خوب جسم تاثیر می گذارند. با این وجود برخی از افراد ممکن است نسبت به پروبیوتیک ها حساسیت داشته باشند که در چنین حتما باید با پزشک خود مشورت کرده و سپس شروع به استفاده از غذاها، نوشیدنی ها و مکمل های پروبیوتیکی نموده و به این صورت همواره جسم خود را سالم و سر حال نگه دارید.
منابع
healthline.com
clevelandclinic.org
medicalnewstoday.com
