درمان آبله مرغان با داروهای متعدد شیمایی امکان پذیر است که روند بهبودی از این بیماری را برای افراد کوتاهتر کرده و همچنین با استفاده از درمان خانگی آبله مرغان، میتوان به بهبود بیماری و از بین بردن جای آبله مرغان روی بدن کمک کرد.
این بیماری در گذشته بسیار کشنده بوده اما امروز با پیشرفت علم و تولید و واکسن میتوان از بروز این بیماری در بسیار از کودکان و افراد بالغ جلوگیری کرد هر چند که با وجود واکسن احتمال مبتلا شدن به این بیماری به صفر نمیرسد و ممکن آن را با شدت و علائم کمتر بروز کند اما واکسن، مرگ و میر ناشی از این بیماری را به صفر رسانده است.
در این مقاله سعی داریم اندکی در مورد بیماری آبله مرغان و علائم و عوارض و مشکلات ناشی از آن را شرح داده و در نهایت از درمان آبله مرغان و روش های از بین بردن جای آبله مرغان خواهیم گفت.
آبله مرغان چیست؟
در پاسخ به سوال آبله مرغان چیست؟ باید بگوییم که آبله مرغان نوعی بیماری عفونی است که از ویروسی به نام “واریسلا-زوستر” نشآت میگیرد. این بیماری مسری است و روند انتقال آن به افراد دیگر مانند ویروس سرماخوردگی و آنفولانزا میباشد. معمولا در کودکان بروز می کند هر چند که افراد بالغ نیز از این بیماری مصون نمی باشند.
ویروس این بیماری میتواند تا سال ها بدون هیچ علامتی بعد از بهبود آبله مرغان در بدن بماند و در سنین بالاتر دوباره بروز کند.
علائم آبله مرغان چیست؟
معمولا از زمان ورود ویروس به بدن تا ظاهر شدن علائم آبله مرغان بین ۱۰-۲۱ روز طول میکشد که این مرحله کمون است. علائم آبله مرغان که بعد از مرحله کمون ظاهر میشود به شرح زیر است:
- تب
- بی اشتهایی
- احساس ضعف و ناخوشی
- احساس درد در معده
- ظاهر شدن بثورات ریز قرمز که خارش دارد
برجستگیهای قرمز رنگ وخارش دار از زمانی که ظاهر میشود تا زمان درمان آبله مرغان نیز ۳ مرحله را پشت سر میگذارد:
- در ابتدا لکههای ریز قرمز رنگ و خارش آور در بدن ظاهر میشود که میتواند در کل بدن گسترش بیابد. (پاپولها)
- بعد از چند روز لکهها بزرگتر شده و داخل آن از مایع پر شده و تبدیل به تاول خارش دار میشود که احتمال ترکیدن نیز دارد. (وزیکولها)
- روی تاولهای ترکیده دلمه بسته میشود که بعد از چند روز بهبود مییابد
در موارد شدیدتر این بیماری، ممکن است بثورات علاوه بر اینکه در کل بدن ظاهر شود بلکه ضایعاتی در گلو، چشم، مجرای ادرار، واژن، مقعد و غشاهای مخاطی نیز ایجاد شود که روند درمان آبله مرغان را تاخیر میاندازد.
همچنین از بثورات ایجاد شده بر روی پوست ممکن است بعد از درمان به شکل اسکار یا زخم باقی بماند که خصوصا بر روی پوست صورت ظاهر خوبی نداشته باشد.
علائم آبله مرغان در نوجوانان
علائم آبله مرغان در نوجوانان همانند علائمی است که در کودکان و بزرگسالان ظاهر میشود و فقط ممکن است بثورات ایجاد شده بر روی پوست برای آنها کمی آزار دهنده باشد.
تفاوت علائم آبله مرغان در نوجوانان در مقایسه با کودکان فقط در شدت آن است یعنی این بیماری در افراد بزرگسال ممکن علائمی با شدت قوی تر و دوره ی درمانی طولانی تر داشته باشد.
آیا همه آبله مرغان میگیرند؟
اینکه آیا همه آبله مرغان میگیرند یا نه به این بستگی دارد که در برابر این بیماری واکسینه شدهاند یا نه؟ آبله مرغان را بیماری کودکان میدانند زیرا بیشتر در کودکان دیده میشود اما دیگر گروههای سنی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و میتوانند به این بیماری مبتلا شوند.
خوشبختانه داروهای متعدد و کافی برای درمان آبله مرغان در هر گروه سنی وجود دارد. اما با این حال میتوان با قاطعیت گفت که ۹۰ درصد از افرادی که تا به حال واکسن آبله مرغان را دریافت نکردهاند در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند و همانطور که قبلا اشاره کردیم افرادی که واکسن را دریافت کردهاند نیز احتمال اینکه به نوع خفیفتر آبله مرغان مبتلا شوند زیاد است.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به آبله مرغان قرار دارند؟
- افرادی که به واسطه برخی بیماریها مثل HIV سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است
- افرادی که دچار سرطان هستند خصوصا سرطان خون و لنفوم هستند و و شیمی درمانی میشوند که در صورت بیمار شدن روند درمان آبله مرغان و عوارض ناشی از آن طولانی تر و خطرناک تر است.
- زنان بارداری که تا به حال به آبله مرغان مبتلا نشدهاند و یا واکسن نزدهاند
- نوزادانی که کمتر از یک ماه از تولدشان گذشته و مادرانشان واکسن دریافت نکردهاند و یا به این بیماری مبتلا نشدهاند
- افرادی که سیگار میکشند
- افرادی که داروهای استروئیدی مصرف میکنند
- درمان آبله مرغان برای این دسته افراد ممکن است طولانیتر و عوارض جدی تر باشد.
مقاله پیشنهادی: از فواید روغن نرولی برای پوست و مو چه میدانید؟
آیا مبتلا شدن به آبله مرغان در بزرگسالی خطرناک است؟
بر خلاف دوران کودکی، آبله مرغان در بزرگسالی برای کسانی که هرگز دچار این بیماری نشدهاند میتواند عوارض خطرناکی را در بدن ایجاد کند ازجمله این عوارض میتوان ذات الریه را نام برد که در نهایت فرد مبتلا دچار سندرم دیسترس تنفسی بزرگسالان (ARDS) میشوند که از علائم این سندرم جمع شدن مایعات در ریه و ضخیم شدن دیوارهی ریه است.
با اینکه مبتلایان به آبله مرغان در بزرگسالی فقط ۲ درصد کل مبتلایان را تشکیل میدهد اما ۵۰ درصد مرگ و میر ناشی از این بیماری به همین ۲ درصد اختصاص دارد و این تعداد مرگ میر در بین افرادی که به دلیل التهاب رگهای خونی سکته کرده اند مشاهده میشود.
افرادی که به یاد ندارند که به این بیماری مبتلا شدهاند یا نه میتوانند با انجام یک آزمایش خون ساده میتوانند متوجه این موضوع شوند.
آبله مرغان تا چند روز واگیر دار است؟
آبله مرغان تا چند روز واگیر دار است؟ یعنی از زمانی که فرد ناقل میشود تا درمان آبله مرغان به طور کامل میتواند به دیگران نیز بیماری را انتقال دهد؟
اگر بخواهیم بگوییم که دقیقا آبله مرغان تا چند روز واگیر دار است بستگی به میزان دوران کمون این بیماری دارد در برخی از افراد این دوره ممکن بین ۱۰-۲۱ روز تا زمان پیدایش علائم عمومی طول بکشد و در برخی افراد این مدت زمان کمتر باشد.
ویروس آبله مرغان از ۱-۲ روز قبل از ایجاد لکههای قرمز روی پوست تا زمانی که تاولها ترکیده شود و دلمه ببند، قابل انتقال به دیگران است این مدت زمان ممکن است 5-7 روز طول بکشد و در تمام این مدت فرد ناقل میتواند ویروس را انتقال دهد.
آبله مرغان از چه طریقی قابل انتقال به دیگران است؟
آبله مرغان می تواند به وسیله ی تماس مستقیم فرد سالم با بیمار، مثل دست زدن به مایعات داخل تاول و یا بزاق فرد بیمار و یا تماس با لباس یا وسایل آغشته شده به ویروس انتقال یابد. این ویروس از طریق بینی و یا دهان وارد بدن سالم میشود.
در صورتی که فرد بیمار عطسه کند این بیماری از طریق هوا وارد بدن شخص سالم میشود
زنان باردار نیز میتوانند آبله مرغان خود را به جنین انتقال دهند
اگر بعد از تولد نوزاد مادر دچار این بیماری شود میتواند بیماری را به کودکش انتقال دهد
تنها راهی که میتوان از تکثیر ویروس جلوگیری کرد در خانه ماندن فرد بیمار تا زمان درمان آبله مرغان به طور کامل است.
عوارض آبله مرغان بر روی بدن
افراد مبتلا به این بیماری با استراحت و مصرف داروها و پرهیزات غذایی میتوانند درمان آبله مرغان را کوتاه کنند اما در برخی شرایط ممکن است که آبله مرغان عوارض جدی بر روی عملکرد سیستم بدن داشته باشد در زیر به برخی از عوارض آبله مرغان بر روی بدن میپردازیم:
- آنسفالیت یا التهاب مغز
- ذات الریه
- کمبود آب بدن
- عفونت باکتریایی جریان خون ( سپتی سمی )
- سندرم شوک سمی
- سندرم ری ( زمانی که فرد مبتلا به آبله مرغان آسپرین مصرف کند )
خرید انواع محصولات ترمیم کننده و مرطوب کننده پوست با کیفیت بالا و قیمت مناسب
عوارض آبله مرغان در بارداری
زنانی که در طول زندگی خود به آبله مرغان مبتلا نشدهاند باید قبل از اینکه بخواهند برای بارداری اقدام کنند، با زدن واکسن بدن خود را در برابر این بیماری ایمن کنند زیرا درصورت مبتلا شدن، برای درمان آبله مرغان با مشکل مواجه میشوند.
تحقیقات نشان داده است که از هر ۱۰ زن باردار ۹ نفر در برابر این بیماری ایمن هستند و احتمال مبتلا شدن به این بیماری در بین هر ۱۰۰۰ زن باردار ۳ مورد است که دچار عوارض این بیماری میشوند.
عوارض آبله مرغان در زمان بارداری و بعد از زایمان بر روی نوزاد
چانچه برای بار اول در دوران بارداری درگیر این بیماری شوید احتمال مبتلا شدن به هپاتیت، آنسفالیت و ذات الریه را خواهی داشت.
اگر در ۲۰ هفته اول بارداری آبله مرغان بگیرید خطر سندروم واریسلا که نوعی ناهنجاریی برای جنین است وجود دارد. اگر بعد از هفته ۲۰ بارداری آبله مرغان بگیرید این احتمال کمتر خواهد شد.
از دیگر عوارض آبله مرغان در ۲۰ هفته اول بارداری برای نوزاد میتوان به نقص چشم ، زخم در پوست، ایجاد ناهنجاری در دستگاه عصبی و اندامهای ریز اشاره کرد.
اگر در هفتههای مابین ۲۰-۳۶ بارداری در معرض ابتلا به این بیماری قرار گیرید، کودک شما در چند سال اول زندگی خود مبتلا به زونا خواهد شد.
در صورتی که ۴ هفته قبل از زایمان ویروس به بدن شما انتقال یابد به جنین منتقل خواهد شد و او را درگیر خواهد کرد.
اگر ۱ هفته بعد از زایمان درگیر این بیماری شوید عوارض شدیدتری برای نوزاد خواهد داشت.
زونا چیست؟
در سلولهای عصبی به صورت نهفته باقی میماند و ممکن است در سال های آتی دوباره فعال شده معمولا وقتی بیماران روند درمان آبله مرغان را طی کرده و بهبود می یابند ویروس واریسلا-زوستر باعث ایجاد زونا می شود. علائم زونا بر خلاف آبله مرغان فقط در یکی از اعضای بدن رخ میدهد.
مقاله پیشنهادی: آیا در مورد انواع تاول پوستی و علائم آن چیزی میدانید؟
تحقیقات ثابت کرده که از هر ۳ نفر ۱ نفر در طول زندگی خود به زونا مبتلا میشود همچنین با افزایش سن شدت و عوارض زونا بیشتر خواهد شد.
زونا همانند آبله مرغان مسری است به طوری که افرادی که در مقابل آبله مرغان واکسینه نشده و یا مبتلا نشدند در صورت تماس با فردی که مبتلا به زونا شده میتوانند آبله مرغان بگیرند.
اگر در زمان بارداری دچار زونا شوید عوارض خاصی بر روی جنین نخواهد داشت اما نوزاد متولد شده در برابر زونا متبلا به آبله مرغان خواهد شد.
چگونه از ابتلا به آبله مرغان پیشگیری کنیم؟
مطمئن ترین راه پیشگیری از آبله مرغان واکسینه شدن در برابر آن است سطح ایمنی که از طریق واکسن در افراد ایجاد میشود حدود ۹۴ درصد است.برای اینکه سطح ایمنی افراد در برابر آبله مرغان بیشتر شود دو نوع واکسن وجود دارد:
واکسن اول ترکیبی از موادی است که بدن را در برابر بیماری هایی نظیر سرخک، اریون و وارسیلا محافظت می کند.
واکسن دوم نیز مختص آبله مرغان است و از بدن در برابر ویروس این بیماری مراقبت میکند.
تزریق این واکسن به صورت رایگان است و مرحله اول آن از سن ۱۸ ماهگی و مرحله دوم نیز در سن ۴-۶ سالگی تزریق میشود.
در صورتی که کودکی قبل از سن ۱۸ ماهگی مبتلا به این بیماری شود میتوان از این واکسن برای درمان آبله مرغان استفاده کرد بدون اینکه نگران عوارض جانبی باشید.
معمولا افرادی که بعد از تزریق واکسن به این بیماری مبتلا میشوند دچار نوع بسیار خفیف آن شده و علائم به صورت خفیف تر خواهد بود و همچنین مدت زمان درمان آبله مرغان کوتاه تر است.
ایمن سازی در برابر آبله مرغان در بزرگسالان
در افرادی که سن آن ها بالای ۱۴ سال است معمولا واکسن ترکیبی اول توصیه نمیشود بلکه واکسن آبله مرغان را در دو مرحله به فاصله ۴ هفته باید تزریق شود تا ایمنی لازم در بدن آنها ایجاد شود.
اگر فردی بالای ۱۴ سال است و شک دارد که این بیماری را دارد یا خیر باید با آزمایش خون آن را مشخص کند و تا ۱۹ سالگی واکسنهای رایگان برای حفاظت بدن وجود دارد. در افراد بزرگتر از ۱۹ سال نیز واکسن آبله مرغان در دو مرحله قابل دریافت است.
روند درمان آبله مرغان
روند درمان آبله مرغان بین ۵-۱۰ روز ممکن است طول بکشد پزشک پس از تشخیص آبله مرغان برای کوتاه شدن زمان درمان آبله مرغان داروهای تب بر و ضد ویروسی تجویز میکند.
در صورتی که به نوع خفیف این بیماری مبتلا شدید با درمان خانگی آبله مرغان مثل استراحت کافی و نوشیدن مایعات و همچنین دوری کردن از افراد سالم به کوتاه شدن روند درمان آبله مرغان کمک کنید.
نکتهای که در اینجا قابل ذکر است در درمان آبله مرغان، برای پایین آوردن دمای تب به هیچ وجه نباید از داری آسپرین استفاده شود خصوصا در کودکان، زیرا باعث پیدایش سندروم ری میشود که باعث ایجاد تورم در مغز و کبد و درنهایت منجر به مرگ میشود.
درمان خانگی آبله مرغان
فرقی نمیکند که شما مبتلا به کدام نوع آبله مرغان شده اید یا خفیف اما میتوانید در کنار مصرف دارو با درمان خانگی علائم ایجاد شده را کاهش داده و به درمان آبله مرغان کمک کنید.
در ادامه به تعدادی از درمان خانگی آبله مرغان اشاره میکنیم:
مصرف مایعات
زمانی که دچار این بیماری میشوید بدن آب زیادی را ازدست میدهد بنابراین بنابراین هنگام درمان آبله مرغان لازم است که مایعات زیادی بنوشید تا کمبود آب بدن تامین شود.
پرهیزات غذایی
در هنگام درمانآبله مرغاناز خوردن غذاهای شور و سفت یا تند جلوگیری کنید زیرا باعث تحریک تاولهای داخل دهان میشود، به جای آن غذای نرم و سبک مانند سوپ مصرف کنید.
بستنی برای آبله مرغان
جهت جلوگیری از التهاب تاول های داخل دهان میتوانید از بستنی برای آبله مرغان استفاده کنید. خصوصا با تشویق کودکان به خوردن بستنی برای آبله مرغان میتوانید کمبود مایعات آنان را جبران کنید دقت کنید بستنی بدون قند باشد.
دمنوش گیاهی
برگ چریش دارای خاصیت ضد ویروسی است که برای درمان آبله مرغان به شدت توصیه میشود. میتوانید با آب گرم آن را دم کرده و میل کنید همچنین عصاره آن در وان حمام برای خارش پوست مفید است.
بهبود خارش تاولها در درمان آبله مرغان
راه حلهای متفاوتی برای درمان خارش تاولها در درمان آبله مرغان وجود دارد در اینجا سعی میکنیم مناسب ترین روشها را بیان کنیم.
از لوسیون کالامین استفاده کنید
برای تسکین خارش در هنگام درمان آبله مرغان از لوسیون کالامین بر تاول ها استفاده کنید. از این لوسیون در هر کجای بدن به غیر از اطراف چشمها میتوانید استفاده کنید.
عصاره بابونه
بابونه نیز به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی گزینه خوبی برای رفع خارش بثورات است عصاره بابونه در وان ریخته و بدن خود را در آن استراحت دهید.
جوش شیرین
جوش شیرین نیز برای تسکین خارش بثورات استفاده کنید میتوانید آن را به آب وان اضافه کنید و یا در یک لیوان آب حل کرده و با یک اسفنج بر روی تاول ها بکشید.
مقاله پیشنهادی:ما باید چه زمانی ضد آفتاب بزنیم
آرد جو دوسر
آرد جو دو سر نیز از دیگر ترکیبات خانگی برای درمان آبله مرغان و تسکین خارش است که می توان به آب حمام خود اضافه کنید.
کمپرس یخ
کمپرس حاوی یخ را در حولهای بپیچید و آن را خیلی آرام روی بثورات مالش دهید این روش نیز میتواند به بهبود خارش کمک کند.
نکات پایانی برای درمان آبله مرغان
- برای جلوگیری از خراشیدن بثورات، ناخنهایتان را کوتاه کرده و تمیز نگهدارید
- در هنگام خوابیدن برای ممانعت از خاراندن تاول ها میتوانید جوراب در دست کنید
- بعد از استحمام به جای مالش بثورات آن را با حوله تمیز خشک کنید
- سعی کنید در معرض دمای بالا قرار نگیرید زیرا تعریق زیاد ممکن است التهاب تاول ها را بیشتر کنید
- از لباس های گشاد و از جنس الیاف طبیعی مثل نخ استفاده کنید
از بین بردن جای آبله مرغان
خاراندن بثورات حاصل از آبله مرغان باعث پارگی آن شده و پخش شدن مایع درون آن باعث گسترده شدن تعداد تاول ها در سطح پوست میشود.علاوه بر آن آسیب جدی به بافت پوست وارد میشود که سلولهای پوستی برای ترمیم آن یک لایه ضخیم تر از پوست را تولید میکند.
به مرور زمان جای این بثورات را تو رفتگی در سطح پوست ایجاد میکند که شاید از لحاظ ظاهری ( خصوصا هنگامی که روی پوست صورت باشد) جالب نباشد.
برای از بین بردن جای آبله مرغان راه های متعددی وجود دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.
از بین بردن جای آبله مرغان با روغن گل محمدی
روغن گل محمدی میتواند اولین راهکار برای از بین بردن جای آبله مرغان باشد. این روغن به دلیل اینکه سرشار از آنتی اکسیدان است دارای ازرش درمانی بالایی است از دیگر مواد مفید برای درمان آبله مرغان میتوان به اسید اسکوربیک و اسیدهای چرب اشاره کرد.
محققان ثابت کرده اند که برای از بین بردن جای زخم آبله مرغان با استفاده از روغن گل محمدی، باید از این ماده موثر روزی ۲ بار به مدت ۱۲ هفته استفاده شود تا میزان تاثیر آن روی پوست قابل مشاهده باشد.
از بین بردن جای آبله مرغان با استفاده از لایه بردار
استفاده از اسکراب یا لایه بردار میتواند یک روش دیگر برای از بین بردن جای آبله مرغان باشد هنگامی که اسکراب را در محل اسکار یا زخم میزنید، سلولهای قدیمیتر پوست ریزش میکند و سلول های تازه تولید و جایگزین آن میشود. با لایه برداری از جای زخم آبله مرغان، پوست ضخیم و خشک آن ناحیه را از بین میبرد همچنین لکه های قرمز رنگ باقی مانده را محو می کند. تاثیر لایه برداری بر روی پوست به ۲ صورت است: مکانیکی و شیمیایی.
لایه برداری مکانیکی شامل استفاده از ابزاری مثل برس و اسکراب صورت و بدن است که می توانید هر ۳ روز یک بار برای از بین بردن جای آبله مرغان روی محل مورد نظر اسکراب زده و به صورت دورانی با برس ماساژ دهید.
لایه بردارهای شیمیایی نیز شامل انواع لوسیونها هستند که مستقیما روی جای زخم زده می شوند و با ایجاد واکنش های شیمیایی بر روی پوست به از بین بردن جای آبله مرغان کمک می کند.
خرید بهترین محصولات لایه بردار و روشن کننده پوست با کیفیت بالا و قیمت مناسب
از بین بردن جای آبله مرغان با لیزر درمانی
یکی از متداول ترین و در عین حال تاثیر گذار ترین روش برای از بین بردن جای آبله مرغان استفاده از لیزر درمانی است. لیزر میتواند موجب بهبود جای زخمها و اسکارهای ایجاد شده در درمان آبله مرغان شود همچنین فرو رفتگی های پوست را کاسته و لکه های قدیمی را از بین ببرد.
در لیزر درمانی نیاز به تشریفات خاصی نیست و سرپایی انجام می شود. پزشک قبل استفاده از لیزر محل مورد نظر را با بی حس کننده موضعی آماده میکند. مدت زمان به کار گیری از لیزر ممکن بین ۱۵ دقیقه تا ۲ ساعت به طول بی انجامد.
منابع
mayoclinic.org
healthline.com
nfid.org
ncbi.nlm.nih.gov
news.usc.edu
betterhealth.vic.gov.au