بیماری سرخک از جمله بیماری های واگیردار می باشد که در مراحل اولیه علائمی شبیه به آبله مرغان دارد، بیشتر در نوزادان و کودکان بروز می کند اما بزرگسالان نیز از ابتلا به آن در امان نیستند. خوشبخانه امروزه موثرترین روشی که برای پیشگیری از سرخک وجود دارد واکسن آن است و صد البته که واکسینه کردن در سال های اولیه تولد نوزاد باعث ایمن شدن بدن در برابر این بیماری می شود. با وجود اینکه داروی خاصی برای بهبودی از سرخک وجود ندارد اما درمان خانگی سرخک یکی از روش های مکمل برای مبتلایان به این بیماری جهت تسریع روند بهبودی است.
در این مقاله قصد داریم شما را با سرخک آشنا کنیم بنابراین مقاله با سوال سرخک چیست؟ آغاز کرده و به آن پاسخ می دهیم همچنین شما را از علت سرخک و سرخک در بزرگسالان، درمان و درمان خانگی سرخک، غذاهای مفید برای سرخک آگاه خواهیم کرد.
سرخک چیست؟
در جواب سوال سرخک چیست؟ باید گفت بیماری سرخک از جمله بیماری های ویروسی می باشد که ابتدا به ریه های فرد سالم حمله می کند و آن را درگیر خود کرده و با بروز تب و دانه های قرمز رنگ خود را نشان می دهد.
با وجود تولید واکسن و برخی داروهای جانبی، همچنین روش های مکمل درمان خانگی سرخک، همچنان یکی از پر مرگ و میر ترین بیماری ها در جهان به شمار می رود بنابراین دانستن اطلاعات کافی در مورد آن برای کنترل مواقعی که به آن مبتلا می شوید و یا در هنگامی که در معرض فرد مبتلا قرار می گیرید به شما بسیار کمک می کند.
اهمیت این موضوع برای کودکان زیر ۵ سال بسیار حیاتی است زیرا در حال حاضر سالیانه بیش از ۱۰۰۰۰۰ مرگ و میر در کل دنیا بر اثر این بیماری مربوط به کودکان زیر ۵ سال است.
بنابراین با شناخت درمان خانگی سرخک و همچنین اطلاعات کافی در مورد نحوه درمان و تغذیه می توانید خود را برای مقابله با آن در هر شرایطی آماده کنید.
علت سرخک چیست؟
علت سرخک را می توان ویروس های منتقل کننده آن، که از خانواده پارامیسکو هستند دانست پارامیسکوها نوعی باکتری ریز انگلی هستند که زمان ورود به بدن فرد سالم به سلول های میزبان حمله کرده و از آنها برای زنده ماندن خود استفاده می کنند این امر باعث ضعیف شدن عملکرد سیستم ایمنی بدن در برابر این ویروس شده در نتیجه با بروز علائمی خود را نشان می دهد.
ویروس پارامیسکو در مراحل اولیه به ریه ها حمله می کند و بعد از درگیر کردن آنها از طریق جریان خون در کل بدن گسترش پیدا کرده و درگیر می شود. سرخک تا کنون به غیر از انسان در هیچ جانور دیگری مشاهده نشده است.
با وجود اینکه حدود ۲۴ نوع ژنتیکی از بیماری سرخک کشف شده اما فقط ۶ نوع آن در جریان است. این بیماری می تواند از طریق هوایی که در آن فرد مبتلا سرفه یا عطسه کرده وارد بدن سایرین شود و آنها را بیمار کند که این می تواند یک علت سرخک باشد.
بنابراین در درمان خانگی سرخک باید افراد سالم را از فرد مبتلا دور نگه داشت و همچنین تمامی وسایل مورد استفاده بیمار جدا شود.
علائم بیماری سرخک چیست؟
معمولا علائم سرخک بعد از گذشت ۱۰-۱۴ روز از انتقال ویروس در بدن بروز می کند و نشانه های این بیماری شامل:
- تب بالا
- سرفه خشک
- درد گلو
- التهاب در چشم
- در داخل دهان و قسمت داخلی گونه ها لکه های سفید رنگ با مرکزی سفید مایل به آبی که در زمینه قرمز رنگ بروز کرده مشاهده می شود که به این لکه ها کوپلیک می گویند.
- بثورات پوستی که معمولا از سر شروع شده و بعد از گذشت ۷ روز کل بدن را در بر می گیرد.
عفونت در طی چند مرحله در طول ۲-۳ هفته شیوع و گسترش می باید مراحل به ترتیب زیر عمل می کند:
مرحله نهفتگی
۱۰-۱۴ روز پس از آلوده شدن بدن، اصطلاحا ویروس سرخک انکوباتور می شود در این مرحله هیچ کدام از علائم ظاهری و بالینی بیماری سرخک ظاهر نشده است.
مرحله بروز علائم عمومی
اولین علائمی که در این مرحله بروز پیدا می کند تب خفیف تا متوسط است و در کنار آن سرفه، آبریزش بینی، گلو درد و التهاب چشم نیز در فرد بیمار مشاهده می شود. این مرحله ۲-۳ روز طول می کشد.
مقاله پیشنهادی: فواید سرکه سیب برای پوست و درمان کبد چرب چیست؟
مرحله بروز بیماری به صورت حاد
در این مرحله بثورات پوستی ظاهر می شود که شامل جوش های ریز و قرمز و برجسته است و پوست به صورت یک لکه قرمز که در آن خوشه هایی از جوش های ریز مشاهده می شود.
در ظرف چند روز بثورات در بدن گسترده می شود و به پائین بازوها، تنه و بعد از آن روی ران‌ها، پایین ساق پاها می رسد درجه تب بالاتر می رود و به دمای ۴۰-۴۱ درجه سانتی گراد می رسد.
همچنین بثورات از صورت شروع به کمرنگ شدن می کند و بعد از آن در ران ها و دیگر قسمت های بدن محو می شود.
مرحله انتقال بیماری به سایرین
فردی که به بیماری سرخک دچار شدهبه مدت ۸ روز می تواند بیماری را به سایرین منتقل کند که از ۴ روز قبل بروز بثورات شروع می شود و تا ۴ روز بعد از شروع بثورات ادامه دارد.
چه عواملی خطر درگیر شدن با بیماری سرخک را افزایش می دهد؟
عدم دریافت واکسن: در صورتی کهفرد سالم واکسینه نشده باشد احتمال بروز بیماری بسیار زیاد
خواهد بود عدم دریافت به موقع واکسن مهم ترین علت سرخک به شمار می رود.
مسافرت های بین المللی: مسافرت به کشورایی که ابتلا به بیماری سرخک در آنجا زیاد است احتمال درگیر شدن با آن را چند برابر می کند.
کمبود ویتامین A : چنانچه در رژیم غذایی روزانه خود به اندازه کافی ویتامین A دریافت نمی کنید علائم بیماری سرخک را با شدت بیشتری در خود احساس خواهید کرد کمبود ویتامین A یکی از تاثیرگذار ترین علت سرخک است.
چه افرادی بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری سرخک قرار دارند؟
- کودکان زیر ۵ سال
- افراد بزرگسال بالای ۲۰ سال
- زنان باردار
- کسانی که به واسطه بیماری HIV ، سرطان و یا عفونت، سیستم ایمنی بدنشان عملکرد ضعیفی دارد
علت سرخک در بزرگسالان
مهمترین علت سرخک در بزرگسالان ضعف عملکرد سیستم ایمنی بدن آنها است همچنین عوارض آن در کسانی رخ می دهد که بر اثر مصرف داروهای کنترل سرطان و HIV دچار نقص سیستم دفاعی هستند که نمی توانند خیلی خوب از بدن در مقابل ویروس سرخک محافظت کند و در نتیجه شدت بیماری بسیار زیاد می شود.
همچنین علت سرخک درزنان بارداری عدم واکسینه شدن است که دومین گروه پر خطر مبتلایان سرخک در بزرگسالان هستند. پزشکان معمولا برای خانم های حامله ای که هیچ ایمنی در مقابل این ویروس ندارند سرم گلوبولین ایمنی تجویز می کنند.
خرید محصولات لایه بردار و روشن کننده پوست با کیفیت بالا و قیمت مناسب
عوارض بیماری سرخک چیست؟
عفونت گوش
رایج ترین عارضه ای که ویروس سرخک در بدن بیمار ایجاد می کند عفونت باکتریایی گوش است
برونشیت حنجره یا کروب
بیماری سرخک بر روی حنجره نیز تاثیر منفی می گذارد و موجب التهاب آن می شود اما به چه صورت؟ دیواره ی داخلی لوله های انتقال هوا از بینی ریه ها که لوله های برونش نامیده می شود از التهاب پوشیده می شود و موجب بروز مشکل در صدا می شود.
ذات الریه
شایع ترین عارضه ی سرخک در بزرگسالان، بیماری ذات الریه می باشد زیرا سیستم دفاعی بدن ضعیف شده و برای دفاع از بدن نوعی پنومونی خطرناک تولید می کند که می تواند کشنده باشد.
آنسفالیت
از هر ۱۰۰۰ نفری که به بیماری سرخک مبتلا می شوند یک نفر درگیر عارضه ی آنسفالیت می شود. این عارضه ممکن است بلافاصله بعد از بهبودی از سرخک در بزرگسالان ایجاد شود و یا تا ماه ها بعد پدیدار نشود.
مشکلات در بارداری
خانم های باردار باید در این دوران به طور ویژه از خود مراقبت کنند تا دچار بیماری سرخک نشوند زیرا در صورت ابتلا به این بیماری دچار سقط جنین، زایمان زودرس، متولد شدن نوزاد با وزن پایین می شوند و در بدترین حالت مرگ مادر در حین زایمان را در پی دارد.
درمان سرخک
زمانی که بیمار به پزشک مراجعه می کند، علائم بالینی سرخک کاملا مشهود شده و دکتر از طریق معاینه و مشاهده لکه های سفید مایل به آبی ، بثورات روی پوست و تب، آن را تشخیص خواهد داد. در صورتی که پزشک تجربه معاینه بیمار مبتلا به بیماری سرخک را نداشته باشد از طریق تجویز آزمایش خون می تواند آن را تشخیص دهد همچنین آزمایش کلی، سواب از گلو و نمونه ادرار نیز روش های دیگر تشخیص این بیماری خواهد بود.
در مورد درمان سرخک در بزرگسالان و کودکان باید بگوییم متاسفانه تاکنون هیچ دارو و یا روشی برای درمان سرخک وجود ندارد، زیرا بر خلاف بیماری هایی که منشاء باکتریایی دارند و با آنتی بیوتیک بهبود می یابند بیماری هایی که منشاء ویروسی دارند به آنتی بیوتیک ها پاسخ نمی دهند و ویروس طی سه هفته که وارد بدن می شوند خود به خود بهبود می یابند. استفاده از درمان خانگی سرخک بهترین روش در زمان درگیر شدن با این بیماری است همچنین مصرف غذاهای مفید برای سرخک در این شرایط بسیار کمک کننده است.
با این وجود می توانید از برخی اقدامات در مراحل اولیه ابتلا به بیماری استفاده کنید از جمله:
واکسینه شدن در مراحل اولیه ابتلا
به محض انتقال ویروس سرخک در بزرگسالان و کودکان به غیر از زنان باردار تا ۷۲ ساعت بعد از ابتلا با واکسینه کردن می توان مقاومت بدنشان را در مقابل با بیماری سرخک بالا برد و از آن محافظت کرد. در این صورت احتمال بروز بیماری به صورت خفیف تر با علائم بالینی کمتر همچنان وجود دارد، همچنین مدت زمان بهبودی نیز کوتاه تر است و با درمان خانگی سرخک می توان این روند را تسریع کرد.
سرم گلوبولین ایمنی
روش دیگری که پس از ورود ویروس سرخک در بزرگسالان ضعیف ، نوزادان و زنان باردار، تا ۶ روز بعد وجود دارد، تزریق سرم گلوبولین ایمنی است که در واقع نوعی پروتئین ( آنتی بادی) محسوب می شود. این پروتئین می تواند مانع از بروز بیماری شود و یا شدت آن را کاهش دهد.
داروهای جانبی سرخک چیست؟
داروی تب بر: چنانچه دچار بیماری سرخک شده اید و تب بالایی دارید می توانید از دارهای تب بر استفاده کنید
آنتی بیوتیک: همانطور که گفتیم آنتی بیوتیک برای درمان ویروس ها مناسب نیستند اما اگر به علت سرخک بدن درگیر با بیماری های باکتریایی مثل ذات الریه و عفونت گوش شود تجویز آنتی بیوتیک برای بهبودی واجب است.
نکته: چنانچه کودک یا نوجوان شما سابقه ابتلا بهبیماری همچون آبله مرغان و یا آنفولانزا را دارند به هیچ عنوان نباید آسپرین داده شود زیرا این دارو با سندروم ری مرتبط است. این سندروم یک بیماری نادر خطرناک است که سلامت و حیات کودکان را به خطر می اندازد.
مقاله پیشنهادی: خواص روغن هسته انگور برای سلامتی پوست و بدن
ویتامین: معمولا کسانی کهبه اندازه کافی ویتامین A دریافت می کنند علائم بیماری خفیف تر است و روند بهبودی سریع تر اتفاق می افتد بنابراین مصرف دوز ۲۰۰۰۰۰ واحدی از این ویتامین می تواند به درمان بیماری سرخک کمک شایانی کند.
در مبحث درمان خانگی سرخک مواد غذایی حاوی ویتامین A را معرفی خواهیم کرد.
درمان خانگی سرخک چیست؟
درمان خانگی سرخک بهترین گزینه برای مواقعی که درگیر بیماری شده اید می باشد اما بهترین کار پیشگیری از آن با واکسینه شدن در برابر سرخک در بزرگسالان و کودکان است با این حال می توانید با استفاده از روش های معمول روند بهبودی را تسریع کنید.
علی الخصوص استفاده از درمان خانگی سرخک برای رفع علائم ظاهری ( لکه های قرمز روی پوست) و جلوگیری از خارش و لک شدن پوست می تواند بسیار موثر باشد.
در ادامه به معرفی داروهایی که به وسیله مواد طبیعی موجود در خانه می توان تهیه و استفاده کرد را معرفی می کنیم.
برگ مارگوزا
شاید عجیب به نظر بیاید اما برگ مارگوزا را می توان داروی گیاهی مخصوص برای درمان سرخک در بزرگسالان محسوب کرد زیرا سرشار از خواص ضد ویروسی است و ضد عفونی کننده بدن می باشد همچنین ریختن عصاره آن در آب وان حمام و نشستن به مدت ۲۰ دقیقه در آن به رفع بثورات پوستی و تسکین خارش ناشی از آن بسیار کمک کننده است.
برگ مارگوزا یکی از قدرتمندترین داروها در درمان خانگی سرخک به شمار می رود.
پودر ریشه شیرین بیان
متداول ترین ماده گیاهی که در درمان خانگی سرخک مورد استفاده قرار می گیرد استفاده از پودر ریشه شیرین بیان به همراه مقداری عسل است. همانطور که می دانید عسل مقاومت بدن را در برابر ویروس بیشتر می کند استفاده از این ترکیب از زمان شروع بیماری سرخک تا رفع کامل علائم واجب است.
جو
برای اینکه بتوان سرفه های خشک بیماری سرخک را کنترل و درمان کرد بهترین گزینه آب جو می باشد بهترین حالت استفاده از این ماده زمانی است که با مقداری روغن بادام شیرین ترکیب شده باشد. ترکیب این دو ماده بهترین درمان خانگی برای سرخک محسوب می شود.
خرید محصولات رفع ترک بدن با کیفیت بالا و قیمت مناسب
نارگیل
گوشت و آب نارگیل نیز یکی دیگر از مواد طبیعی موثر در درمان خانگی سرخک است زیرا دارای مواد مغذی و همچنین قند طبیعی می باشد که برای دفع سموم بدن بسیار مفید بوده و به طور کلی آب نارگیل یک نوشیدنی فوق العاده برای درمان بیماری سرخک به شمار می رود.
گوشت میوه نارگیل نیز سرشار از آنتی اکسیدان می باشد که باعث می شود روند درمان بیماری سریعتر شود و همچنین یکی از غذاهای مفید برای سرخک محسوب شود.
سیر
سیر نیز که در هر خانه ای وجود دارد می تواند یک درمان خانگی سرخک محسوب شود و روند بهبودی را کوتاه کند. برای این کار مقداری سیر پودر شده را به همراه عسل مخلوط کرده و روزانه مصرف کنید مطمئن باشید که این ترکیب خیلی زود شما را از بیماری سرخک می رهاند همچنین از سیر می توانید به عنوان یکی از غذاهای مفید برای سرخک نامید.
آب لیمو
لیمو از میوه های ترش مزه و مورد علاقه اکثر افراد می باشد جالب می شود اگر بگوییم که آب لیمو برای درمان خانگی سرخک نیز موثر است مصرف ۱۵-۲۵ میلی لیتر آب لیموی تازه می تواند به تنهایی یک داروی کامل برای بهبودی از بیماری سرخک باشد.
زرد چوبه و پودر هسته نارنگی
ترکیب مقدار مساوی از پودر هسته نارنگی و زردچوبه و مصرف ۳ نوبت در شبانه روز می تواند به طور قطعی درمان خانگی سرخک باشد یک دوز از این ترکیب شامل ۳۵۰-۴۲۵ گرم می باشد.
برگ کدو تنبل و ریشه زرد چوبه
شاید مزه برگ کدو تنبل برخلاف خودش چندان جالب نباشد و تلخ به نظر بیاید اما شما را از بیماری سرخک نجات می دهد مقداری برگ کدو را آبدار کنید و آن را به ترکیب عسل و ریشه زردچوبه اضافه کنید. می توانیم به قطعیت بگوییم که بهترین دارو در درمان خانگی سرخک مخلوط برگ کدو، ریشه زردچوبه و عسل است.
غذاهای مفید برای سرخک چیست؟
خوردن غذاهای مفید برای سرخک کمک زیادی به تسریع درمان آن می کند زیرا تمامی مواد مغذی و ویتامین هایی که برای بیماری سرخک مفید است در آن وجود دارد. در درمان خانگی سرخک به چند ماده خوراکی اشاره کردیم که به عنوان داروی طبیعی بسیار سودمند هستند در این بخش تلاش می کنیم غذاها و یا مواد غذایی که برای درمان سرخک مفید را توضیح دهیم.
غذاهای مفید برای سرخک که حاوی ویتامین A هستند
همانطور که قبلا گفتیم ویتامین A در بروز و درمان بیماری سرخک بسیار تاثیر گذار است بنابراین چنانچه مبتلا به این بیماری هستید غذاهایی که حاوی این ویتامین باشد را به هیچ وجه فراموش نکنید.
از جمله غذاهای مفید که حاوی ویتامین A هستند شامل روغن کبد ماهی، تخم مرغ، کلم بروکلی، اسفناج و سبزیجات با برگ های سبز تیره می شود.
غذاهای مفید برای سرخک که حاوی ویتامین C است
یکی دیگر از ویتامین های مورد نیاز برای درمان بیماری سرخک ویتامین C می باشد. به این دلیل که موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
این ویتامین در میوه ها و مواد غذایی زیادی وجود دار از جمله پرتقال، گریپ فروت، توت فرنگی، پاپایا و لیمو می باشد. در درمان خانگی سرخک گفتیم که آب لیمو را می توان به عنوان یک داروی کامل درمان سرخک محسوب کرد.
غذاهای مفید برای سرخک که حاوی روی است
دریافت روزانه روی هر چند در مقابل ویتامین های A و C کمتر است اما برای بهبود از بیماری سرخک امری ضروری است. از جمله غذاهای مفید برای سرخک که سرشار از روی است:
بادام هندی، کره، مغز آجیل، تخمه آفتابگردان و کدو تنبل، گوشت بره و گاو، قارچ، حبوبات از جمله لوبیا استفاده از این مواد غذایی در کنار درمان خانگی سرخک ایمنی بدن را بیش از پیش تقویت می کند.
غذاهای مفید برای سرخک که حاوی پروتئین است
در درمان بیماری سرخک، بدن، برای تولید گلوبولین به پروتئین احتیاج دارد گلوبولین در سیستم ایمنی بدن مستقیما تاثر می گذارد و آن را تقویت می کند پروتیئن در مواد غذایی مختلفی وجود دارد از جمله غذاهای مفید برای سرخک که حاوی پروتئین است می توان به لبنیات، گوشت و حبوبات اشاره کرد که روزانه بین ۱۵-۳۰ گرم پروتئین برای جذب بدن کافی است.
غذاهای مفید برای سرخک که حاوی غلات است
غلات از دیگر مواد مغذی است که در روند درمان بیماری سرخک نقش بسزایی دارد دریافت غلات از منابع مهم آن مانند نان و جو و گندم به طور روزانه و همچنین خوردن سوپ های حاوی غلات برای رفع گلو درد و تسکین سرفه بسیار مفید است.
غذاهای مضر برای بیماران مبتلا به سرخک چیست؟
علاوه بر اینکه در هنگام مریضی باید از غذاهای مفید برای بهبودی استفاده شود از مصرف برخی غذاها در این ایام باید خودداری شود از جمله غذاهای مضر برای سرخک:
- غذاهای فست فود
- غذاهای شیرین و شور
- غذاهای سرخ کردنی
- نوشابه های گازدار
- ادویه جات
- غذاهای کنسروی
نکاتی که بیماران طی درمان خانگی سرخک باید رعایت کنند
- استراحت کردن در این ایام برای بیماران بسیار مهم و ضروری است پس تا می توانید استراحت کنید
- ۴ روز قبل از بروز بثورات تا ۴ روز بعد از بثورات از نزدیک شدن به افراد سالم خودداری کنید زیرا در این زمان بیماری قابل انتقال است
- به دلیل التهاب چشمی که به وجود می آید باید از قرار گرفتن در مقابل نور شدید پرهیز کرد در غیر این صورت تاثیر منفی آن را خواهید دید
- برای اینکه سموم از بدن دفع شود مایعات زیاد بنوشید انواع آبمیوه و آب آشامیدنی برای بیماری سرخک بسیار مفید است
- برای جلوگیری از تحریک پوست و خارش زیاد از پوشیدن لباس تنگ خودداری کنید و تا می توانید از لباس نخی و گشاد استفاده کنید
- از صابون و شامپوهایی که قلیایی هستند خودداری کنید زیرا پوست را تحریک می کند
منابع
healthline.com
mayoclinic.org
cdc.gov
blogs.bcm.edu
mayoclinic.org
اطلاعات بسیار مفید ، سپاسگزارم